صابر گلکاری
رحمان رحبی
حسن احمدی
ملک مسعود احمدی
مظفر روستائی
اسماعیل زادحسن
رقیه دست بری
رسول اسلامی ممقانی

بررسی تنوع ژنتیکی حاصل از نوترکیبی ژن ها برای شناسایی و انتخاب ارقام پرمحصول با خصوصیات مناسب برای مناطق مورد نظر، از اهداف مهم برنامه های به نژادی می باشد. در این تحقیق تعداد ‮‭232‬ توده F2 حاصل از دورگ گیری به همراه تعداد ‮‭237‬ نسل ‮‭120‬ ،F3 نسل ‮‭146‬ ،F4 فامیل (لاین‭) F‬5 و ‮‭480‬ فامیل F6 گزینش شده از نسل های در حال تفکیک گندم نان سال گذشته با استفاده از روش سلکسیون بالک تغییر یافته مورد ارزیابی قرار گرفتند. در فواصل هر ‮‭10‬ کرت آزمایشی ارقام گندم سرداری، آذر-2 ، رصد، هما و اوحدی به عنوان شاهد کشت و برای مقایسه و انتخاب لاین های برتر مورد بهره برداری قرار گرفتند. همزمان در ایستگاه های سرارود تعداد ‮‭613‬ ، ایستگاه قاملو تعداد ‮‭619‬ ، و ایستگاه شیروان تعداد ‮‭568‬ توده و لاین در حال تفکیک ژنتیکی در نسل های F6 ‭- F‬2 بررسی شدند. در طول دوره ی رویشی ضمن اعمال مراقبت های لازم، صفات زوردسی، خسارت سرما، طول پدانکل و ارتفاع بوته ، مقاومت ساقه و عدم ورس، حساسیت به ریزش دانه، ریشک دار بودن، کرک دار بودن، مقاومت به زنگ زرد، سیاهک پنهان معمولی و پاکوتاه، مورفولوژی سنبله، تعداد پنجه و یکنواختی پنجه ها ارزیابی گردید. براساس ارزیابی های بعمل آمده در مراغه در مجموع تعداد ‮‭408‬ توده ‮‭105‬ ، F4‭- F‬2 تک بوته F5 و تعداد ‮‭480‬ لاین به خلوص رسیده F6 که واجدصفات مطلوب بودند جهت ادامه بررسی انتخاب گردیدند. در ایستگاه قاملو از نسلهای F2 الی F5 به ترتیب تعداد ،‮‭112‬ ،‮‭71 112‬ و ‮‭20‬ توده ولاین، درایستگاه شیروان ازنسل های F4 الی F6 به ترتیب تعداد،‮‭80 87‬،‮‭247‬ توده ولاین و درایستگاه سرارود ازنسل های F2 الی F6 به ترتیب تعداد ،‮‭55‬ ،‮‭54 204‬ و ‮‭96‬ توده و ‮‭29‬ توده و فامیل برتر انتخاب و به منظور ادامه بررسی به نسل های بعدی هدایت گردیدند. واژه های کلیدی: گندم نان، تلاقی، تنوع ژنتیکی، سلکسیون، بالک تغییر یافته، نسل های در حال تفکیک