عباس عزی
مهران بخشش
علیرضا حاتمی
مجیدرضا شکری
کمال الدین خدمتی
محمدمهدی قراگوزلویان

ویروس هرپس تیپ 1 شامل سه زیر مجموعه‮‭1 / 1‬ تنفسی که در بیماری تنفسی درگیر میگردد و 1‭-a‬2و‮‭2-1‬ ‭b ‬که ایجاد بیماری تناسلی ‭(Infectious Pustular Vulvo-vaginitis ‬، ‭IPV) ‬و ‮‭1-3‬ موجب انسفالیت در گوساله ها میگردد(هماکنون بنام 5‭-BHV) ‬و ایجاد رینوتراکییت کونژیکتیویت- واژنیت و سقط جنین در گاو ها مینماید . ضایعات بیماری گوساله های تازه متولد شده را در دستگاه تنفسی گوارشی و سیستم لنفاوی در گیر مینماید . پاراآنفلوانزا تیپ 3 گاو ها از خانواده پارامیکسوویروس و یکی از فاکتور های ایجاد بیماری تنفسی ‭(Bovine Respiratory Disease‬،‭BRD) ‬و بنام پنومونی آنزیوتیک گوساله محسوب میگردد . برای برآورد میزان سرم مثبت از نظر هرپس ویروس نوع 1و پاراآنفلوانزای تیپ 3 در گاوداریهای استان قزوین که میتواند براورد اولیه ای از میزان شیوع بیماری در استان باشد .نمونه گیری در 8 گاوداری و در 4 فصل سال تکرار شد و با توجه به میزان شیوع تقریبی بیماری در استان قزوین حداقل میزان شیوع 1‭-BHV ‬را ‮‭7/2‬ و ‭PI‬3 را %‮‭95‬ محاسبه شد و با در نظر گرفتن خطای 5%(‮‭0/05‬ %‮‭020‬) و اطمینان %‮‭95‬ و با توجه به اثر خوشه بندی و تحقیق در مورد آنتی بادی مادری در موارد سرم مثبت در سال اول علیه ویروس هرپس نوع یک(1‭-BHV) ‬و پارا آنفلوانزا‭(PI‬3) توسط روش الیزای مهاری و غیر مستقیم انجام گرفت. نتایج آنالیز واریانس یک طرفه وجود اختلاف معنی داردر تیتر آنتی بادی مهاری در سنین یک الی چهار ماهگی مشاهده نشدو در تحقیق دیگری دردامداریهایی که سرم مثبت بودند مقدار درصد آنتی بادی دامهای سرم مثبت بتدریج از ‮‭96/4‬ در یک ماهه ها به ‮‭58/6‬ در ماه چهارم کاهش پیدا نمود . منحنی نزولی آنتی بادی نسبت به سن نشان داد که ‮‭84/4‬ درصد در سن یک ماهگی به ‮‭57/6‬ در صد در سن چهار ماهگی رسید که نزدیک حد آستانه که برابر عدد ‮‭55‬ است تشخیص گردید .. درمورد ویروس پاراآنفلوانزا تیپ 3 تعداد ‮‭474‬ سرم خون از ‮‭512‬ راس گوساله های ‮‭1-4‬ ماهه در استان قزوین گردآوری گردید . نتایج آنالیز واریانس یک طرفه بیانگر وجود اختلاف معنی داردر تیتر آنتی بادی در سنین یک الی چهار ماهگی (‮‭001.0‬‭> p )‬بود . منحنی نزولی آنتی بادی نسبت به سن نشان داد که از ‮‭63/9‬ درصد در سن یک ماهگی به‮‭44 /1‬در سن چهار ماهگی رسید که اختلاف با حد آستانه که برابر ‮‭20‬ تعیین شده بود دارد . همچنین منحنی سنی سیر نزولی پیدا کرده در حالیکه انحراف معیاردر 1و2 ماه افزایش (‮‭31/415‬و‮‭29/342‬)و سپس کاهش و افزایش (‮‭30/158‬و‮‭25/865‬) مشاهده گردید . با استفاده از آزمون مجذورکای برای استقلال حاکی از وجود ارتباط معنی دار بین سن و موارد مثبت سرمی بود ‮‭001.0‬‭> p ) ( . ‬در سال دوم تعداد ‮‭505‬ نمونه سرم خون از 8 دامداری درگوساله های ‮‭1-4‬ سال علیه ویروس هرپس نوع یک گردآوری گردید . در ارتباط با سن میزان متوسط آنتی بادی ( ‮‭14/02‬ در یکسالگی به ‮‭26/22‬ در 4 سالگی) وانحراف معیار افزایش یافت . در مورد فصل میزان متوسط آنتی بادی از ‮‭19/35‬ در فصل بهار به ‮‭13/60‬ در تابستان تقلیل یافته و سپس به ‮‭20/36‬ در پاییز و ‮‭25/27‬ در زمستان افزایش یافت . نتایج آنالیز واریانس یکطرفه در سنین مختلف نشان داد که تغییرات معنی داری در سنین 1با 3 (‮‭0/005‬‭P<) ‬و 1با 4 (‮‭0/001‬‭P<) ‬و همچنین 2 با 3 ( ‮‭0/041‬‭P< ) ‬و 2 با 4 ماه ( ‮‭0/001‬‭P< ) ‬مشاهده گردید . همچنیین تقلیل در صد موارد آنتی بادی مثبت در فصل تابستان تایید گردید . در نتیجه شیوع هرپس ویروس نوع یک در فاصله اطمینان ‮‭95‬% (9./. و 5./.)مقدار 1/%7 را محاسبه گردید . درمورد ویروس پاراآنفلوانزا تیپ 3 میانگین آنتی بادی علیه آن در گوساله های ‮‭1-4‬ سال تعداد‮‭504‬ از ‮‭512‬ سرم خون درگوساله های ‮‭1-4‬ سال گردآوری گردید . نتایج آنالیز واریانس یک طرفه بیانگر وجود اختلاف معنی دار در تیتر آنتی بادی در فصول ‮‭001.0‬‭> P) ( ‬داشت . افزایش آنتی بادی نسبت به سن نشان داد که از ‮‭74/80‬ درصد در سن یک سالگی به‮‭77/02‬ در سن چهار سالگی رسید که دارای اختلاف معنی داری با حد آستانه که برابر ‮‭20‬ تعیین شده بود دارد . همچنین منحنی سنی 1 تا 3 سال بصورت خطی و سپس در 4 سال کمی افزایش مییابد . در ارتباط با فصول منحنی از فصل بهار تا تابستان با شیب تند و سپس تقلیل یافته و از تابستان تا پاییز بصورت خطی و کاهش ملایم و سپس مختصری افزایش یافته بود . با استفاده از روش توکی اختلاف معنی دار بین در صد آنتی بادی درسالهای 1و2و3 و4 ( مشاهده گردید ( ‮‭001.0‬‭> p) . ‬در نتیجه شیوع پاراآنفلوانزا تیپ 3 در فاصله اطمینان ‮‭95‬% (‮‭972‬/. و ‮‭932‬/.)مقدار %‮‭95‬ محاسبه گردید