فرهنگ قصریان
تقی میرحاجی
فرهنگ جعفری
محمود گودرزی

شهرستان فیروزکوه در ‮‭150‬ کیلومتری شرق تهران واقع شده است. دارای مراتع ییلاقی خوب می باشد از آن جمله روستای لزور را می توان نام برد که در شمال غرب شهرستان فیروزکوه و شمال بخش ارجمند قرار دارد. این طرح از سال ‮‭1385‬ شروع و تا سال ‮‭1389‬ به مدت 5 سال ادامه یافت. تعیین میزان بهره برداری مجاز از مرتع در کشور با توجه به تنوع اقلیمی از جمله طرحهای بنیادی است که با اجرا آن به مدیریت اکوسیستم های مرتعی کمک خواهد شد تا از پوشش گیاهی در حد مجاز استفاده شود. برای نیل به پایداری و تداوم تولید در مراتع و تعیین مناسب ترین حد بهره برداری، مطالعه اثر شدت های مختلف برداشت بر تولید علوفه گونه های ‭ Stipa hohenackeriana Festuca ovina Agropyron intermedium Thymus fedtschenkoi Oryzopsis holciformis Bromus tomentellus ‬در مراتع نیمه استپی سرد کوهستانی استان تهران بهص اجرا درآمد. در راستای اجرا طرح در سال اول یک منطقه معرف به مساحت یک هکتار از مراتع لزور انتخاب شده و با سیم توری سایت مورد مطالعه محصور شد. تیمارهای مورد نظر در این تحقیق شامل چهار شدت برداشت: ‮‭25‬ درصد، ‮‭50‬ درصد، ‮‭75‬ درصد با روش تقلید چرا ‭(Simulation) ‬و شاهد(بدون برداشت) استفاده گردید. در هر تیمار ‮‭10‬ پایه مشابه و متوسط از گونه مورد نظر بهصعنوان تکرار انتخاب شدند، این پایه ها علامت گذاری شده و متغیرهای وابسته شامل میزان عملکردعلوفه، میزان تولید بذر، ارتفاع متوسط گیاه، شادابی و مرگ و میر گونهصهای مورد بررسی اندازه گیری شده و در فرمهای مخصوص ثبت شدند. نتایج بدست آمده در قالب طرح آماری کرت های خرد شده در زمان از سال ‮‭1386‬ تا ‮‭1389‬ در نرم افزار ‭SAS‬مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج برداشت علوفه در طی انجام آزمایش نشان داد که اثر سال ، شدتهای مختلف برداشت و اثر متقابل آنها از لحاظ آماری در سطح یک درصد معنی دار شدند. کمترین میزان تولید در اغلب گونهصها در سال ‮‭1387‬ متعلق به شدت برداشت ‮‭25‬ درصد و بیشترین میزان آن در سال ‮‭1388‬ متعلق به تیمار ‮‭50‬ درصد میصباشد. بین تیمارهای مختلف از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود داشت. با توجه به نتایج حاصل از آزمایش میزان شدت برداشت برای دو گونهص ‭ Ag. intermedium ‬و ‭Or. holciformis ‬در این منطقه، حدود ‮‭25‬ درصد و حد بهرهصبرداری ‮‭50‬ حدود درصد برای بقیه گونهصها پیشنهاد می شود. واژهصهای کلیدی: حد بهرهصبرداری مجاز، شدت چرایی، علوفه، لزور فیروزکوه