غلامعباس لطفعلی آینه
حسین جلالی
جمیل حردان زادگان
حبیب بدوی
حسن زولی ساکیان
رضا حیدری
رحیم توکیه
عباس گریزی
احمد طرفی
حسین حموله شلال

به منظور بررسی اثر ژنوتیپ و تراکم بذر و اثرات متقابل این تحقیق در سال زراعی ‮‭1388-89‬ در مزرعه زارع شهرستان دشت آزادگان در یک آزمایش کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک ها کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی تراکم بذر در دوسطح ‮‭500‬ و ‮‭700‬ دانه در مترمربع و فاکتور فرعی ژنوتیپ شامل پنج ژنوتیپ ( سه ژنوتیپ گندم نان استار، چمران، ‮‭78-11‬‭-S ‬و دو ژنوتیپ گندم دوروم کرخه و ‮‭79-15‬‭-D ) ‬بود. کاشت بذر به روش دستی در سطح خاک بدون پوشش خاک در قبل از برداشت شلتوک ده روز بعد از قطع آب مزرعه شلتوک بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه بین تیمارهای تراکم بذر تفاوت معنی داری دارند در حالیکه اثر ارقام و اثرات متقابل معنی دار نبودند. بررسی نتایج نشان می دهد که تراکم بذر ‮‭700‬ دانه در مترمربع در سطح یک درصد برتر از تیمار تراکم بذر ‮‭500‬ دانه در مترمربع بود. نتایج مقایسات میانگین عملکرد دانه ارقام گندم نان و دوروم مورد بررسی در این تحقیقات نشان می دهد که از لحاظ آماری بین ارقام تفاوت معنی داری وجود ندارد. شرایط میکروکلیما درون بقایا سبب می شود ارقام گندم با دوره رسیدگی متفاوت دوام مراحل رشد و نمو تقریبا یکسانی داشته باشند. لذا در این بررسی ارقام با دوره رسیدگی متفاوت با توجه به زود کاشتی در شرایط کاشت سطحی بذر در بقایا مزرعه برنج قابل کشت می باشد. گندم رقم استار در این تحقیق علیرغم عدم معنی دار بودن در مقایسه با دیگر ارقام مورد بررسی، برتر از ارقام دیگر بوده است. بررسی اثرات متقابل تراکم بذر و ارقام گندم نشان داد که رقم استار با میزان بذر ‮‭700‬ دانه در مترمربع برتر از دیگر ارقام بود، و در سطح آماری یک درصد برتر از دیگر اثرات متقابل بوده است. واژه های کلیدی: گندم ، کشت سطحی بذر، برنج، تاریخ کاشت، تراکم بذر