ارزیابی صفات کمی و کیفی لاین های امیدبخش تریتیکاله در آزمایشات یکنواخت سازگاری ‭(88-ERTYT)‬

تریتیکاله حاصل تلاقی گندم و چاودار و یکی از گیاهان علوفه ای است که دارای پتانسیل عملکرد بالای علوفه و دانه می باشد و در شرایط محیطی دشوار نسبت به گندم و جو از مزیت نسبی برخوردار است. این پروژه به منظور مطالعه سازگاری لاین های امیدبخش تریتیکاله با تعداد ‮‭18‬ لاین جدید تریتیکاله انتخابی از آزمایشات مقایسه عملکرد پیشرفته ‭(ATYT) ‬سال قبل ایستگاه طرق مشهد به همراه دو شاهد تریتیکاله (لاین های امید بخش ‮‭79-17‬‭-ET ‬و ‮‭82-15‬‭-ET) ‬در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (‮‭1388-1390‬) در دو ایستگاه طرق مشهد و بیرجند به اجرا در آمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد، اثر اصلی مکان ‭(L)‬، در سطح %1 و اثر اصلی سال ‭(Y) ‬و اثر متقابل دو طرفه ژنوتیپ ا سال ‭(LY) ‬در سطح %5 معنی دار بود و سایر اثرات غیر معنی دار بودند. در بین مکان های آزمایش، بالاترین عملکرد دانه (‮‭7117‬ کیلوگرم در هکتار) از ایستگاه طرق مشهد و در سال دوم اجرای آزمایش و کمترین آن از ایستگاه بیرجند (‮‭5789‬ کیلوگرم در هکتار) در سال اول بدست آمد. بین ژنوتیپ های تریتیکاله از نظر عملکرد دانه اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت. بیشترین عملکرد دانه را شاهد اول آزمایش یعنی لاین امید بخش ‮‭79-17‬‭-ET ‬به خود اختصاص داد و در بین مواد مورد بررسی نیز لاین شماره ‮‭88-3‬‭-ET ‬پس از شاهد بالاترین عملکرد دانه را داشت. همچنین عملکرد دانه لاین های شماره ،‮‭10‬ ،‮‭16 11‬ و ‮‭19‬ بطور معنی داری کمتر از شاهد (‮‭79-17‬‭-ET) ‬بود. همچنین نتایج تجزیه رتبه نیز نشان داد، در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه شاهد اول (‮‭79-17‬‭-ET) ‬بهترین رتبه را به خود اختصاص داد و پس از آن لاین ها ی ‮‭88-6‬‭-ET-‬‮‭12-88‬، ‭ET ‬و ‮‭88-20‬‭-ET ‬از رتبه بهتری نسبت به سایرین برخوردار بودند. بنابراین بر اساس نتایج عملکرد و سایر خصوصیات زراعی سه لاین ‮‭88-12‬‭-ET-‬‮‭3-88‬، ‭ET ‬و ‮‭88-20‬‭-ET ‬مورد گزینش نهایی قرار گرفت و به عنوان نامزد شرکت در آزمایشات تحقیقی-تطبیقی و تحقیقی-ترویجی انتخاب شدند. واژه های کلیدی: پایداری عملکرد، تلاقی گندم و چاودار، مقایسه عملکرد، لاین های امید بخش تریتیکاله