بررسی سازگاری و عملکرد برخی گونه های آویشن در دیم زارهای مختلف کشور (استان گیلان)

این تحقیق بمنظور تشخیص ویژه گی های موفولوژیک، عملکرد و کیفیت گونه های مختلف آویشن در دیمزارهای جنوب استان گیلان از تیرماه ‮‭1387‬ شروع گردید. این آزمایش در قالب کرتهای خرد شده (اسپیلت پلات) اجرا گردید. کرت های اصلی چهارگونه انتخاب شده ‭( pubescens T. ‬، ‭T. caucasicus sub sp. grossheimii ‬، ‭T. vulgaris ‬و ‭T. kotschyanus) ‬و کرت های فرعی در 3 تراکم با فواصل بوته روی ردیف ‮‭35‬،‮‭25‬ و ‮‭50‬ سانتی متر در 3 تکرار کشت گردید که در اراضی دیم روستای سیبن واقع در عمارلوی رودبار گیلان کشت گردید. ابتدا گونه های آویشن در رویشگاه های مختلف استان شناسایی و جمع آوری گردیدند و در هنگام گلدهی برداشت، خشک، آسیاب و با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس گیری شد. صفت های اندازه گیری شده، قطر تاج، ارتفاع، تعداد ساقه هوایی، عملکرد اندام هوایی، اسانس و عملکرد اسانس، درصد رطوبت گیاه ، درصد زنده مانی گیاهان در آخر شهریور، همچنین رطوبت زمین نسبت به خاک خشک در عمق های ‮‭20-0‬ و‮‭20‬ تا ‮‭40‬ سانتی متر بود. نتایج نشان داد گونهصهای آویشن در صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه هوایی، قطر تاج پوشش، عملکرد ماده خشک و نیز درصد و عملکرد اسانس تاثیر معنیصداری با یکدیگر داشتند. سطوح مختلف تراکم در سطح %1 تاثیر معنیصداری بر عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس نشان دادند، در حالی که تاثیر معنیصداری بر ارتفاع بوته، قطر تاج پوشش، تعداد ساقه هوایی و درصد اسانس نداشت. اثر متقابل گونهصهای آویشن و سطوح مختلف تراکم در قطر تاج پوشش، عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس در سطح 1 درصد و بر ارتفاع بوته و تعداد ساقه هوایی درسطح 5 درصد معنیصداری بود. در نهایت گونهصهای ‭ pubescens ‬با بیشترین عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس و ‭kotschyanus ‬با بیشترین درصد اسانس به عنوان گونهصهای آویشن مقاوم به کم آبی با توان تولید کمی و کیفی بالا می توانند در منطقه گیلان معرفی گردند. واژه های کلیدی: دیم، تراکم، گونه های آویشن، گیلان، اسانس، عملکرد