صفرعلی صفوی
محمود عطاحسینی
احمد یوسفی
جاوید محمدزاده

زنگ زرد جو با عامل ‭Puccinia striiformis f. sp. hordei ‬یکی از بیماریهای مهم جو در بیشتر نواحی کشت این محصول در جهان بوده و در برخی سالها خسارت های شدیدی را موجب می گردد. در کشور ما نیز این بیماری بدلیل کشت ارقام و لاین های حساس در برخی مناطق در حال افزایش است. به منظور جلوگیری از اپیدمی بیماری وکاهش خسارت ناشی ازآن، استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش کنترل خواهد بود. لذا برای این منظور تعداد ‮‭372‬ ژنوتیپ جو مربوط به آزمایشات مقایسه عملکرد پیشرفته وامیدبخش (مخصوص مناطق سرد، معتدل و شمال) در دو نقطه از کشور شامل اردبیل و مشهد در سال زراعی‮‭89-90‬نسبت به زنگ زرد ارزیابی شدند. هر یک از لاین ها در دو خط یک متری بر روی یک پشته و به فاصله ‮‭30‬ سانتیمتر از یکدیگر تحت شرایط آلودگی طبیعی کشت گردیدند. در ابتدا و انتهای آزمایش و نیز بعد از هر ده لاین از یک رقم حساس(افضل) استفاده شد. به منظور توسعه بهتر بیماری از آبیاری مه پاش و غرقابی استفاده شد. یادداشت برداری در مرحله برگ پرچم زمانی که بیماری در ارقام حساس بخوبی ظاهر شده بود براساس درصد پوشش برگ طبق مقیاس اصلاح شده کب‭(Cobb‬،‭s Scale The Modified) ‬و نیز واکنش گیاه به آلودگی ( تیپ آلودگی) طبق مقیاس رولفز و همکاران انجام شد. سپس از ترکیب این دو ضریب آلودگی ‭(Coefficient of infection = CI) ‬محاسبه گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که از بین لاینهای بررسی شده در اردبیل (از ‮‭172‬ لاین و رقم)2/%‮‭30‬ نیمه مقاوم (%‮‭4/31‬ ، ‭(M - MR ‬نیمه حساس (%‮‭4/38 , (MS ‬نیمه حساس تا حساس ‭(MSS-S) ‬بودند و هیچ یک از لاین هاو ارقام بررسی شده در اردبیل واکنش مقاومت کامل ‭(R)‬نشان ندادند. در مشهد به دلیل شرایط نامساعد اقلیمی علایمی از بیماری روی لاین ها و ارقام ظاهر نگردید. واژه های کلیدی: جو، زنگ زرد، ارزیابی مقاومت