شهناز منصوری جاجائی
عارف معروف
احمد حیدری
محمد امینی راد
محمدرضا تاجبخش

در حال حاضر یکی از متداول ترین روش های کنترل آفات انباری استفاده از ترکیبات تدخینی نظیر گاز متیل بروماید و گاز فسفین می باشد.محدودیت های ایجاد شده در مورد مصرف متیل بروماید بدلیل مخرب بودن آن برای لایه اوزن و مسیله جدی افزایش مقاومت گونه های مختلف آفات انباری در اثر کاربرد گسترده ونا محدود گاز فسفین که یکی از جایگزینهای متیل بروماید میباشد ،ضرورت تحقیقات به منظور یافتن روشها و ترکیبات جایگزین در کنترل آفات انباری را مشخص می نماید .تعدادی از گیاهان دارویی دارای اثرات آفتکشی وکنترل آفات میباشند. اکالیپتوس یکی از گیاهانی است که دارای مواد آروماتیک با خواص آفتکشی میباشد .در این تجقیق اثرات آفتکشی عصاره های سه گونه رایج اوکالیپتوس شامل ‭E. camaldulensis ‬، ‭E. globules ‬و ‭E. microtheca ‬در ایران بر روی دوگونه آفت انباری شپشه گندم‭(Sitophilus granarius L.) ‬و شپشه دندانه دار در‭(Oryzaephilus surinamensis) ‬در آزمایشگاه مورد مطالعه قرار گرفته و دز کشندگی آن تعیین شد. نمونه برداری از سه گونه اکالیپتوس انجام گرفت. عصاره اکالیپتوس سه گونه ‭camaldulensis ‬، ‭ globules ‬و ‭microtheca ‬توسط حلال هگزان تهیه گردید و جهت آزمایشات زیست سنجی روی گونه ‭S. oryzae ‬و ‭O. surinamensis ‬مورد بررسی قرار گرفت. بررسی همپوشانی حدود اطمینان مقادیر ‭LC‬‮‭50‬ نشان داد که در هر دو گونه آفت انباری، بین مقادیر ‭LC‬‮‭50‬ مراحل رشدی تخم، لارو و حشره کامل برای عصاره های هر سه گونه اکالیپتوس تفاوت های معنی دار وجود دارد. در مجموع از بین دو گونه ی آفت انباری مورد آزمایش، حشرات کامل شپشه دندانه دار بیشترین حساسیت و تخم های شپشه گندم کمترین حساسیت را به عصاره سه گونه اکالیپتوس مورد آزمایش نشان دادند. واژه های کلیدی: آفت انباری، شپشه گندم‭(Sitophilus granarius L.) ‬، شپشه دندانه دار ‭(Oryzaephilus surinamensis) ‬اوکالیپتوس ‭E. camaldulensis‬، ‭ E. globules ‬و ‭E. microtheca .