عباسعلی اندرخور
ساعده مظفری
عینعلی شفیعی
جواد تهامی
علی یعصوبی

به منظورشناسایی و دستیابی به ارقام ویا هیبریدهای برتر در منطقه از لحاظ خصوصیات مطلوب زراعی از جمله زود رسی، مقاوم و یا متحمل به آفات و بیماری و همچنین برخورداری از پتانسیل بالای عملکرد دانه و سازگار به شرایط اقلیمی سواحل خزر تعداد 8 تیمار بنامهای آلستار، آرماویرسکی،جامعه شماره- ،1 لاکومکا، فرخ، ‮‭90‬‭-ALine‬‮‭1/1221‬‭*R‬‮‭14‬ ، S1‭Re-‬‮‭85‬‭-Es‬، ‭SHF‬‮‭81‬ برای کاشت در فصل تابستان بعنوان کشت دوم، درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهارتکرار در نیمه دوم تیرماه سال‮‭1389‬ ذر دو منطقه دشت ناز ساری ورستم کلا بهشهر به اجرادرآمد. بطوریکه مطابق جدول تجزیه واریانس داده ها در منطقه دشت ناز تیمارها ازنظر صفات موردبررسی ارتفاع بوته، طول دوره رویش ، عملکرد دانه قطر ساقه،وزن هزاردانه درسطح احتمال 1درصدمعنی دار واز نظر صفت قطر طبق غیر معنی دار شده اند. و همچنین در منطقه بهشهر تیمارها ازنظر صفات موردبررسی ارتفاع بوته، طول دوره رویش ، عملکرد دانه، وزن هزاردانه درسطح احتمال 1و5درصدمعنی دار واز نظر صفت قطر طبق و قطر ساقه غیر معنی دار شده اند.مقایسه میانگین داده ها به روش دانکن نتایج زیررادر بردارد: مقایسه میانگین تجزیه مرکب داده ها برای تیمارهاحاکی از آن است که از نظر ارتفاع تیمار، ‭ALine‬‮‭1221‬‭*R‬‮‭14‬با میانگین ‮‭139/5‬سانتیمتر که در کلاس‭E ‬قرار گرفته واز ارتفاع کمتری نسبت به سایر تیمارها بر خورداراست. زودرس ترین تیمار از نظر طول دوره رویش، تیمار فرخ بامیانگین ‮‭80/5‬ روز می باشدکه ازنظر آماری در کلاس Dقرار گرفته است. از نظر طول دوره رویش در منطقه دشت ناز تیمارهای S1‭RE‬‮‭85‬‭-Es ‬وآرماویرسکی بترتیب با ‮‭87‬ و‮‭88/7‬ روزدر کلاس ‭A ‬و‭AB ‬قرار کرفته و اختلاف معنی داری ازنظر آماری با یکدیگر نداشته ودر سطح بالاتری نسبت به سایر تیمارها قرار دارند در منطقه بهشهر آلستاربا ‮‭85‬ روز در کلاس ‭BC‬قرار کرفته و نسبت به سایر تیمارها در سطح بالاتری قرار گرفته است. واژه های کلیدی: آفتابگردان، هیبرید، بلوکهای کامل تصادفی ، مقایسه عملکرد