رضا محمدی گل
احمد شریفی
مرتضی ملک یارند
علی ناصری نژاد
داوود حیدری
ارژنگ جوادی

استفاده از روشصهای کشاورزی حفاظتی در جهان و به تبع آن در ایران رو به گسترش است. موفقیت در استفاده وترویج سیستمهای خاکصورزی حفاظتی به وجود ماشین کاشت مناسبی بستگی دارد که، بتواند در زمینهای شخم نخورده(یا کم خاک ورزی شده)، با وجود بقایا، بذر را در عمق مناسب درون خاک قرار دهد. از طرفی ، عملکرد مطلوب ماشین های کشت مستقیم(کارنده های حفاظتی) بسیار متاثر از کیفیت کار شیاربازکن های بکار رفته در آن می باشد. دراین تحقیق عمدتا با هدف مقایسه مقدارتلفات رطوبت ناحیه قرارگیری بذردر شیار کشت، آرایش های مقایسه شده(در شیاربازکن های دو بشقابی) عبارت بودند از:1- دوبشقاب لبه صاف و هردو زاویه دار2- دوبشقاب لبه صاف،یکی عمودی و دیگری زاویه دار3- بشقاب لبه کنگره ای عمودی و بشقاب لبه صاف زاویهصدار. پارامترهای رطوبت،پروفیل وکیفیت کار دربقایا در دو نوع خاک نرم و سفت (با متوسط شاخص مخروطی ‮‭0/39‬و‮‭1/04‬ مگاپاسکال درعمق‮‭4-6‬ سانتیمتری از سطح خاک) درآزمایشگاه مخزن خاک اندازه گیری و با طرح آماری فاکتوریل بر پایه کاملا تصادفی مورد مقایسه واقع شد. نتایج نشان داد درخاک سفت ، پس از نمونه برداری با فاصله زمانی ‮‭48‬ ساعت تا 6 روز کاهش محتوای رطوبت خاک ناحیه استقرار بذر نسبت به زمان ایجاد شیار، در تیمار دوم کمترین مقداریعنی‮‭5/07‬ درصد ودر تیمارهای1 و3 به ترتیب ‮‭8/6‬ و ‮‭11/07‬درصد مشاهده شد. همچنین در خاک نرم تلفات رطوبت شیار پس از 6 روز در تیماردوم ‮‭5/45‬ ودر تیمار1 و3 به ترتیب ‮‭2/16‬و‮‭2/06‬ درصدمی باشد که نسبت به خاک سفت کاهش، قابل توجه می باشد (‮‭6/44‬ و ‮‭9 /01‬ درصد) ،بنابراین آرایش بشقاب لبه صاف عمودی ولبه صاف زاویه دار در خاک سفت(کشت مستقیم) و آرایش بشقاب لبه کنگره ای عمودی و بشقاب لبه صاف زاویه دار در خاک نرم کمترین تلفات رطوبت در ناحیه استقرار بذر را از خودنشان دادند. واژههای کلیدی: آرایش بشقاب ها، خاک ورزی حفاظتی، شیار بازکن دوبشقابی، کشت حفاظتی.