حسن خسروانیان
حمید مصباح
فرهاد فخری
فاطمه غلامیان

ایجاد شبکه های پخش سیلاب در ایستگاه آبخوان اهرم از سال ‮‭1374‬ در شهرستان تنگستان آغاز گردید. وسعت ایستگاه در حال حاضر به بیش از ‮‭1200‬ هکتار گسترش یافته است. طرح تحقیقاتی صبررسی تاثیر پخش سیلاب بر تحولات کمی و کیفی پوشش گیاهی تنگستان به مدت 5 سال (سال های ‮‭1378‬ تا ‮‭1382‬) در یک شبکه ایستگاه به مساحت ‮‭100‬ هکتار انجام گرفت. از آنجاکه شبکه مورد بررسی متشکل از 5 نوار است، لذا بر اساس روش تحقیق در هر نوار ‮‭12‬ قطعه ثابت (2ا2) بصورت تصادفی منظم انتخاب شد (مجموعا ‮‭60‬ قطعه). به منظور ارزیابی نتایج عرصه ای به عنوان شاهد در کنار شبکه فوق الذکر انتخاب و در آن نیز 8 قطعه ثابت با مشخصات قطعات گزینش شد. برای بررسی تغییرات پوشش گیاهی در شبکه و شاهد معیارهای گیاهی از جمله درصد پوشش، تراکم، تنوع، میزان تولید، کیفیت و حضور و عدم حضور گونه گیاهی اندازه گیری شد. جهت بررسی اثر پخش سیلاب بر شاخص های گیاهی به ترتیب حجم، تعداد، میزان مواد معلق سیلاب و رطوبت خاک در ماه های مختلف اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده در پلات های آب گرفته و نگرفته شبکه و شاهد و پارامترهای مختلف اندازه گیری گیاهی فوق الذکر به کمک نرم افزار ‭spss ‬تجزیه گردید. صرف نظر از رشد موفقیت آمیز گونه های درختی و درختچه های کاشته شده و موجود در شبکه های پخش سیلاب فزونی تولید حدود ‮‭135‬ کیلوگرم علوفه خشک در هکتار و گرایش مراتع در جهت مثبت و افزایش چشمگیر پوشش گیاهی داده شد. تغییر ترکیب گونه های گیاهی نسبت به عرصه شاهد نیز مشاهده گردید. گرایش مثبت، توالی و تواتر گونه های سازگار و تولید علوفه را سرعت بخشیده و سبب افزایش گونه های خوش خوراک نسبت به ترکیب قبلی گردیده است. دستاوردهای این پژوهش در پخش سیلاب بر آبخوان مخروطافکنه های شهرستان تنگستان حکایت از بهبود شرایط محیط به ویژه فراهم شدن رطوبت برای رشد مناسب گیاهان مرتعی و تولید علوفه در این گونه اراضی دارد. واژه های کلیدی پخش سیلاب، پوشش گیاهی، مرتع، بوشهر، ایران