مرتضی عرب سلمانی
سعید بوربور
فاطمه پورحسین

تعداد ‮‭83‬ جدایه ‭Verticillium dahliae kelb. ‬که ازخاک ، پن به ‭( Gossypium hirsutum ) ‬، ب ادن ج ان ‭(Solanum melongena ) ‬، ب ام ی ه ‭( Hibiscus esculentum ) ‬، خ ی ار ‭ Cucumis sativus) ) ‬، پسته ‭( Pistacia vera ) ‬، کنجد ‭( Sesamum indicum ) ‬، گوجه ف رنگی ‭ ( Lycopersicum esculentus ) ‬و غوزک ‭( Hibiscus sp . ) ‬و ریزوسفر علفهای هرز داتوره ، توق و تاجریزی سیاه جدا شده بودند به منظور تعیین خصوصیات مرفولوژی ، بیماریزایی وسازگاری رویشی مورد مقایسه قرار گرفتند . این جدایه ها از نظر علایم ایجاد شده در پنبه و بامیه به دو گروه برگریز و غیر برگریز تقسیم شدند . جدایه هایی که باعث برگریزی در پنبه شدند از نظر علایم در پنبه و بام یه ، مورفولوژی میکرواسکلروت در آب آگار ، دامنه میزبانی ، دمای بهینه رشد در محیط کشت ‭PDA ‬و سازگاری رویشی با جدایه های غیر برگریز متفاوت بودند . جدایه های غیر برگریز متنوع تر از جدایه های برگریز بودند . بیماریزایی جدایه های هر میزبان روی سایر میزبانها نشان داد که اختصاصیت میزبانی در بین جدایه های مورد مطالعه وجود نداشت ولی شدت بیماریزایی متفاوت بود . سویه برگریز ‭V. dahliae ‬ازگیاهان پنبه ، بادنجان و خاک از مناطق پنبه کاری خیر استهبان ، کردکوی و ورامین جداسازی و مورد شناسایی قرار گرفت . مطالعه تنوع این پاتوژن نشان داد که بر اساس سیستم میزبان پاتوژن و علایم ایجاد شده در پنبه دو سویه برگریز و غیر برگریز ولی بر اساس سازگاری رویشی بیش از دو گروه از آن وج ود دارد که س وی ه ب رگری ز ‭ ( defoliating strain ) ‬در یک گروه و سوی ه غیر برگریز ‭( non defoliating strain ) ‬در گروههای دیگر سازگاری رویشی قرار گرفتند . واژه های کلیدی : پژمردگی ورتیسیلیومی، سازگاری رویشی و تنوع.