علیرضا دلیلی
عباسعلی اندرخور
طاهره بامدادیان
قنبر گرامی

بیماری پوسیدگی زغالی آفتابگردان با عامل‭Macrophomina phaseolina ‬یکی از بیماریهای مهم این گیاه محسوب می شود که سبب کاهش کمیت و کیفیت محصول می گردد. این بیماری طی سالهای اخیر در مزارع استان مازندران شایع و از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده از ارقام مقاوم یا متحمل به دلیل سازگاری با سایر روشهای پیشگیری و کنترل، جایگاه ویژه ای را در مدیریت تلفیقی به خود اختصاص داده است. در این بررسی عکس العمل ‮‭20‬ لاین و هیبرید آفتابگردان نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات قراخیل و در شرایط مزرعه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات دشت ناز به مدت دو سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایشات گلخانه ای نشان داد که ژنوتیپهای ‭CMS‬‮‭19‬ ا‮‭1052/1‬ R‮‭43‬، ‭Bline ‬و 1‭/CMS‬‮‭350‬اR‮‭43‬ بترتیب با ‮‭42‬/،‮‭24/42 24‬ و ‮‭22/20‬ درصد آلودگی ‭(Disease incidence) ‬از تحمل بیشتر و ‭Allsatr ‬با ‮‭51/06‬ درصد آلودگی از تحمل کمتری نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی برخوردار بودند. نتایج آزمایشات مزرعه ای نیزحاکی است که ژنوتیپهای ‭CMS‬‮‭19‬ا‮‭1052/1‬ R‮‭43‬، ‭Bline ‬و 1‭/CMS‬‮‭350‬اR‮‭43‬ بترتیب با مقادیر ‮‭49‬/،‮‭26/39 25‬ و ‮‭33/40‬ درصد آلودگی در زمره ژنوتیپهای متحمل نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی قرار گرفتند. در ضمن هیبرید ‭CMS‬‮‭19‬اR‮‭43‬ و ‮‭1052/1‬ ‭Bline ‬علاوه بر درصد آلودگی کمتر،کاهش وزن هزار دانه ، قطر طبق و ارتفاع آنها نیز از سایر هیبرید و لاین ها نیز کمتر بوده است . واژه های کلیدی:آفتابگردان ‭(Hellianthus annus)‬،پوسیدگی زغالی ‭ Macrophomina phaseolina