منوچهر سوقی
حبیب ا سوقی
محمد صادق خاوری نژاد
حسن خانزاده
محمدعلی دهقان
مهدی کلاته
رضا پوررمضان

به منظور دستیابی به ارقام گندم بهاره پرمحصولتر از ارقام موجود در اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور که واجد صفات مطلوبی نظیر مقاومت به بیماریها و خوابیدگی باشند و همچنین جهت شناسایی و ارزیابی منابع ژنتیکی با ارزش مراکز بین المللی جهت استفاده در دورگ گیریها و همکاریهای متقابل بین المللی این طرح در قالب 4 آزمایش بین المللی در سه ایستگاه تحقیقاتی گرگان ، ساری و مغان بشرح زیر به اجرا در آمد. الف آزمایشات تکراردار: 1- آزمایش ‭ESWYT ‬دریافتی از سیمیت مکزیک دارای ‮‭50‬ ژنوتیپ گندم (با احتساب شاهد مروارید) در قالب طرح آلفالاتیس در دو تکرار . 2- آزمایش ‭HRWYT ‬دریافتی از سیمیت مکزیک دارای ‮‭50‬ ژنوتیپ با احتساب شاهد مروارید در قالب طرح آلفالاتیس در دو تکرار . در هر آزمایش عملکرد دانه پس از برداشت بطور جداگانه توزین و تجزیه آماری بر روی عملکرد دانه با استفاده از موازین طرحهای آماری مربوطه انجام گرفت. ارقامی که نسبت به شاهد آزمایشات برتری نشان دادند و واجد صفات مطلوب زراعی و تحمل به بیماریها باشند برای ارزیابی بیشتر درآزمایشات پیشرفته تر انتخاب شدند. ب آزمایش مشاهده ای بدون تکرار: 1- آزمایش ‭IBWSN ‬شامل ‮‭175‬ لاین و رقم دریافتی از سیمیت مکزیک. 2- آزمایش ‭HRWSN ‬شامل ‮‭110‬ لاین و رقم دریافتی از سیمیت مکزیک. در آزمایش تکراردار هر رقم و لاین روی دو پشته و هر پشته شامل سه خط بطول 4 متر و با فواصل خطوط ‮‭20‬ سانتی متر کشت گردید (‮‭2/0‬=‮‭2/4‬m8ا4ا6) و مساحت برداشت با حذف ‮‭0/5‬ متر از سر وته کرت ها (‮‭2/0‬=‮‭2/3‬m6ا3ا6) بود و در مورد ابعاد آزمایش بدون تکرار هر رقم و لاین روی یک پشته شامل دو خط بطول 2 متر با فواصل ‮‭30‬ سانتی متر کشت گردید. (‮‭3/0‬=‮‭2/1‬m2ا2ا2) و مساحت برداشت نیز ‮‭1/2‬ متر مربع بود. در نهایت از آزمایشات فوق به ترتیب ،‮‭15 5‬،‮‭16‬ و ‮‭22‬ لاین و رقم برتر انتخاب و جهت بررسی های بیشتر به آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی هم اقلیم هدایت گردید. واژه های کلیدی: گندم بهاره ، آزمایشات بین المللی