علی زین الدینی
مهدی امیرپور
حسین مرادی
محمد علی جواهری
فاطمه ابراهیمی
میر ناصر نویدی
ناصر طاهری
زهرا محمداسماعیل

این مطالعات در اراضی شرکت تعاونی تولیدتکاب (شهداد) استان کرمان درسطحی معادل ‮‭6000‬ هکتار جهت کشت فاریاب برخی محصولات زراعی(ذرت،گندم،یونجه) و باغی (مرکبات،زیتون) انجام پذیرفته است. مراحل اجرای این آزمایش شامل انجام برخی مطالعات خاکشناسی، نمونه برداری خاک، تجزیه آزمایشگاهی نمونه های خاک، جمع آوری اطلاعات اقلیمی برای محصولات مورد نظر و تهیه نقشه ارزیابی تناسب اراضی برای تیپ های بهره وری مورد نظر در منطقه بوده است. پس از جمع آوری اطلاعات خاک، اقلیم و پستی وبلندی و تعیین نیازهای خاکی واقلیمی گیاه از روی جداول ارایه شده (،‮‭1991‬‭SYS ‬و ،‮‭1976‬‭FAO) ‬ارزیابی کیفی با استفاده از روشهای پارامتریک (ریشه دوم) و محدودیت ساده ارایه شده توسط فایواز طریق مقایسه خصوصیات اقلیمی،توپوگرافی و خاک با نیازهای رویشی هر محصول انجام گردید. خاکهای موجود در منطقه در دو رده انتی سول و اریدی سول تفکیک شدند. نتایج ارزیابی تناسب اقلیمی نشان دهنده این است که محدودیت اقلیمی برای ذرت عوامل رطوبت نسبی منطقه و نسبت ساعات آفتابی و برای گندم فاکتور دما می باشدوکشت یونجه محدودیت اقلیم ندارد، برای مرکبات محدودیت دمایی و رطوبتی وبرای زیتون محدودیت ناشی از عامل دما می باشد. یونجه و گندم در کلاس خیلی مناسب‭(S‬1)، ذرت در کلاس اقلیمی با تناسب کم‭(S‬3)، جهت کشت مرکبات با استفاده از روش استوری تناسب کم‭(S‬3) و با استفاده از روش ریشه دوم، تناسب متوسط‭(S‬2) و برای کشت زیتون تناسب کم طبقه بندی می شود‭(S‬3). عوامل محدود کننده تولیدمحصولات موردنظرعلاوه براقلیم ،شوری و قلیاییت زیادخاک، خصوصیات فیزیکی خاک وحاصلخیزی می باشند. با توجه به روش پارامتریک (ریشه دوم)جهت کشت ذرت ‮‭68‬ % اراضی منطقه نامناسب دایم و %‮‭32‬ اراضی نامناسب درشرایط فعلی،گندم %‮‭43‬ اراضی نامناسب دایم و ‮‭37‬/%‮‭32‬ اراضی با تناسب کم و ‮‭78‬/%‮‭24‬اراضی نامناسب در شرایط فعلی،برای یونجه5/%‮‭46‬اراضی نامناسب دایم و 5/%‮‭53‬اراضی تناسب کم ،کشت مرکبات %‮‭15‬ نامناسب در شرایط فعلی و %‮‭85‬ نامناسب دایم،وزیتون%‮‭37‬نامناسب دایم و %‮‭63‬ نامناسب فعلی شناسایی شدند.برای استفاده بهینه از این اراضی اعمال مدیریت مناسب، انتخاب الگوی کشت مناسب واحداث بادشکن ضروری است. واژه های کلیدی: تکاب(شهداد)، ارزیابی تناسب اراضی، روش پارامتریک، محدودیت ساده، ذرت،گندم، یونجه، مرکبات، زیتون.