جواد طباطبایی یزدی - اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، بخش حف
حسین توکلی
علی اکبر عباسی
مسعود عباسی

یکی از مشخص ههای توسعه شهری افزایش سطوح غیر قابل نفوذ است که بخاطر تغییر کاربری زمی نهای کشاورزی و اراضی منابع طبیعی و اختصاص آن به ساخت وساز واحدهای مسکونی و معابر عمونی پدید م یآید. از عوارض این تغییرات کاهش نفوذ آب باران به داخل زمین و در عوض افزایش رواناب حاصل از بارندگی از هر دو منظر حجم و شدت جریان است. جاری شدن رواناب در سطح شهر علاوه بر تحمیل هزین ههای زیاد برای احداث مجاری و زهک شهای مناسب برای خارج ساختن این آبها از معابر، باعث آلودگی آنها شده و بخاطر مخلوط شدن با انواع پسا بهایی که در مسیر .[ حرکت به آن اضافه م یشود، تصفیه و بهر هبرداری مجدد آنها را دچار مشکل جدی م یسازد [ 1و 2 استحصال آب باران روشی است که به کمک آن م یتوان از باران درمحل بارش بهر هبرداری نمود و علاوه بر جلوگیری از خارج شدن رواناب از دسترس و آلودگی آنها، صرف هجویی قابل توجهی در استفاده از سیستم آبرسانی شهری به عمل آورد. با این کار سیستم زهکشی رواناب شهری قادر خواهد بود که در شرایط وقوع رگبارهای شدید بهتر عمل کند و از آبگرفتگی معابر جلوگیری خواهد شدترویج و بهر هبرداری از سیست مهای استحصال آب باران علاوه بر جلب مشارکت بهر هبرداران در مدیریت منابع آب، باعث کاهش اتکاء به سیستم متمرکز آبرسانی شهری خواهد شد که این موضوع علاوه بر صرف هجویی در استفاده از منابع تجدید ناپذیر آبهای زیرزمینی، باعث جلوگیری از وقوع .[ بحران در شرایط وقوع جنگ، زلزله و یا عملیات خرابکارانه خواهد شد [ 3 و 4 در این مقاله خلاص های از یک طرح استحصال آب باران که در یکی از اماکن آموزشی و تحقیقاتی شهر مشهد به اجرا در آمده است تشریح م یگردد. هدف از مطالعه و اجرای این طرح که با پشتیبانی مالی شهرداری مشهد انجام گرفته است، بررسی پتانسیل جم عآوری آب باران و استفاده از آن برای توسعه فضای سبز شهری بوده است. علاوه بر این، با اجرای این طرح در مقیاس واقعی، این امکان فراهم گردیده است تا اقشار مختلف مردم و مسئولین بتوانند از آن بازدید به عمل آورده و از مزایا و معایب احتمالی آن از نزدیک آشنا شوند. با توجه به اینکه کلیه مراحل طرح شامل طراحی، اجرا و بهر هبرداری در حال مستن دسازی است، بنابراین اطلاعات و نتایج مربوط به آن پس از جم عبندی و تجزیه و تحلیل به صورت دستورالعملهایی جهت استفاده در موارد مشابه در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.

استحصال آب باران، آبخیزداری شهری، سطوح آبگیر باران