حمید نامورحمزانلویی
زهره جهانی حسین آبادی
محمدعلی صرافی
نصیبه پورفاتح

ایران کشوری است که به دلیل بالابودن مقدار تبخیر و تعرق و کاهش چشمگیر نزولات جوی، جز مناطق خشک و نیمه خشک طبقه بندی می شود. یکی از مهم ترین مشکلات این مناطق، شوری خاک و آب است. استفاده بی رویه از منابع آب های زیرزمینی نیز سبب شده بر میزان شوری آب ها افزوده شود و در بسیاری از مناطق، کیفیت خاک ها کاهش یافته و در بعضی مناطق مناسب بهره برداری نیست. بدون شک وجود تنش های محیطی باعث کاهش عملکرد محصولاتی همچون گندم می شود که یکی از گیاهان اساسی برای تامین کالری و پروتیین در ایران است. یکی از مهم ترین دلایل شورشدن خاک خود انسان است که با مدیریت نامناسب آبیاری باعث ایجاد شوری ثانویه در اراضی زراعی و در نهایت موجب هدررفت منابع آب و کاهش اراضی می شود. آمارها نشان می دهند سالانه حدود دو میلیون هکتار به دلیل شوری ثانویه از سیستم تولید خارج می شود. شوری خاک و آب یکی از مهم ترین تنش های محیطی است که عملکرد گندم را بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک بشدت تحت تاثیر قرار می دهد. استفاده از ارقام متحمل به شوری، رعایت نکات زراعی و تغذیه بهینه گیاه می توانند تاثیر چشمگیری در افزایش بازدهی اراضی شور داشته باشد.در این نشریه هدف این است که ابتدا با بیان ساده، توضیحات مختصری درباره عوامل به وجودآورنده شوری در خاک و آب ارایه شود، سپس تجربه های استفاده از آب شور بررسی شود و در نهایت روش اجرایی و مدیریت کشت گندم به صورت کف کار در اراضی با آب و خاک شور ارایه شود