احمد نوحه گر - دانشگاه هرمزگان، دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری
فرشته شیرگاهی - دانشگاه هرمزگان، دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری
پیمان رضایی - دانشگاه هرمزگان، استادیار گروه زمین شناسی

کمبود بارندگی در چند سال گذشته و نیاز فزاینده به منابع آب در ایران، موجب بهره برداری بی رویه و بر هم زدن تعادل منابع آب زیرزمینی شده است. این امر بویژه در استان هرمزگان مشهود تر است. حوضه ایسین در فاصله 20 کیلومتری بندر عباسقرار دارد و بخشی از زیرحوضه های دو رودخانه اصلی کل و شور است که جهت تأمین آب آشامیدنی نیاز مستمر به استفاده از منابع آب زیرزمینی منطقه دارد. به منظور بررسی وضعیت نوسانات سطح آب مخزن، اقدام به ترسیم هیدروگراف معرف آبخوان در سالهای 64 تا 88 گردید. بر اساس این هیدروگراف، حوضه ایسین از سال 1377 با افت سفره آب زیرزمینی روبرو شده و این روند تا کنون تشدید گردیده است. متوسط سطح آب، به علت مازاد برداشت و بروز خشکسالی، از رقوم 31/12 متر به رقوم 23/41 متر تنزل نموده است طی این دوره 24 ساله جمعا برابر 6/50 متر و یا به بیان دیگر سالیانه به طور متوسط برابر 0/271 مت راز ارتفاع اب زیرزمینی کاسته شده است. بر این اساس، برنامه های اصلاحی در بخش تغذیه آبخوان باید بر استفاده هرچه بیشتر از نزولات جوی بالاخصروانابهای فصلی با گسترش پروژه های متنوع آبخیزداری استوار گردد و با توجه به حجم مصرف سالیانه حدود 18/85 میلیون مترمکعب، و کاهش سالیانه 2/066×0 6 میلیون متر مکعب حجم مخزن بتوان با مدیریت آبخیز، موجبات کاهش مصرف را فراهم آورد. برای اعمال مدیریت آبخیز بر آبخوان ها روشهایی ( بانکت، کنتور فارو، پیتینگ، هلالی آبگیر، پخش سیلاب، بند سار) به منظور افزایش نفوذ آبهای سطحی وجود دارد. بر طبق بررسی های انجام شده، روشهای پیشنهادی مناسب برای مدیریت آبخوان حوضه ی ایسین، هلالی آبگیر و بندسار می باشند.

آبهای زیرزمینی ، آبخیزداری، حوضه ایسین، هلالی آبگیر، بندسار