زهرا صادقی - دانشجوی ارشد طراحی سازههای آبی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
امیراحمد دهقانی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مسعود قدسیان - پروفسور هیدرولیکدانشکده مهندسی عمران دانشگاه تربیت مدرس
عبدالرضا ظهیری - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

یکی از قدیمی ترین و در عین حال ارزانترین روشهای استفاده از آب رودخانه ها برای مصارف گوناگون، ساخت آبگیرهای ثقلی می باشد. از نکات مهم در طراحی آبگیر واقع در رودخانه ها این است که شرایطی انتخاب شود تا آب منحرف شده توسط آبگیر، دارای حداکثر دبی جریان وحداقل دبی رسوب باشد. با توجه به وجود جریان حلزونی در قوس رود خانه ها که بردارهای سرعت در سطح آب به طرف قوس خارجی و در کف به طرف قوس داخلی میباشد، تعبیه آبگیرها در قوس خارجی علاوه بر اینکه میتواند آب بیشتری را منحرف نماید، رسوب کمتری را نیز به داخل خود هدایت می کند. نگاهی به سوابق محققین نشان می دهد که دراکثر مطالعات به بررسی دبی انحرافی سرریز جانبی در مسیر مستقیم پرداخته شده است و تحقیقات اندکی بر روی دبی انحرافی سرریز جانبی در قوس رودخانهها صورت گرفته است. در این تحقیق به بررسی نسبت دبی انحرافی در کاانال آبگیر واقع در نیمه دوم قوس 180 درجه پرداخته میشود، نتایج حاکی از آن است که در موقعیتهای مختلف به دلیل افزایش و کاهش قدرت جریان ثانویه دبی ورودی به آبگیر افزایش و یا کاهش مییابد، در موقعیت 90 و 135 درجه حداکثر و در موقعیت 135 درجه حداقل میباشد

آبگیر، سرریز جانبی، دبی انحرافی، قوس 180 درجه