مهدی مفتاح هلقی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
شهلا صفاری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع

محدودیت منابع آب شیرین در بسیاری از کشورها به خصوص کشورهای خشک و نیمه خشک مانند ایران به صورت یک معضل جدی درآمده است. از طرفی آبدهی رودخانه و نیازها از نظر زمانی با یکدیگر همخوانی ندارد و اعتماد پذیری تامین آب بدین صورت به شدت کاهش مییابد و لزوم احداث مخازن ذخیره ای در مسر رودخانه را تأکید می کند. همچنین با توجه به هزینه های بالای مصالح و ساخت، تعیین بهینه اندازه حجم مخزن به گونه ای که علاوه بر تأمین نیازهای مصرف کننده، کمترین حجم را به خود اختصاص دهد حائز اهمیت می باشد. از آنجائیکه پیش بینی در مسائل هیدرولوژی بر اساس مشاهدات گذشته همواره با خطا و عدم قطعیت همراه است؛ لذا طراحی بسیاری از سازه های هیدرولیکی، اقدامات حفاظت سیل و شبکه های زهکشی و ... بر اساس پایه های احتمالاتی و یا استوکاستیکی صورت گرفته و سطح اعتماد مشخصی را اتخاذ می کنند. روش شبیه سازی از جمله روش های کاربردی در تعیین حجم بهینه مخزن سد می باشد. در این تحقیق از روش شبیه سازی استوکستیک به منظور تعیین حجم مخزن سد کارده واقع در استان خراسان رضوب با قابلیت اطمینان 95 درصد و احتمال ویبول 95 درصد استفاده شد. با توجه به نتایج بدست آمده از این روش این طور به نظر می رسد که سد کارده با حجم مخزن طراحی شده پاسخگوی نیازها نمی باشد. از اینرو لازم است تصمیمات مدیریتی در خصوص تغییر حجم مخزن و یا تغییر سیاست های بهره برداری و یا تأمین نیازها از منبع دیگر صورت گیرد

حجم مخزن، شبیه سازی، برنامه ریزی استوکاستیک، قابلیت اطمینان، معادله توازن جرمی، زنجیره مارکف