ابوالفضل شمسائی - استاد دانشگاه صنعتی شریف
حسین شیبانی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران آب دانشگاه صنعتی شریف
علی خسرونژاد - دانشجوی دکترای عمران آب دانشگاه تربیت مدرس

سدهای لاستیکی از پدیده های نسبتا نو در مهندسی و صنعت آب بوده و کاربرد آنها گسترده می باشد. از سدهای لاستیکی می توان به عنوان سدهای انحرافی ، به منظور کنترل سیلاب ، کنترل جذر و مد و غیره استفاده کرد. برای بررسی شرایط هیدرولیکی این سدها و به منظور بهره بردای بهینه از آنها لازم است تا مقدار دبی عبوری از آنها تعیین شود. برای محاسبه دبی لازم است تا ضریب جریان تعیین شود. در این تحقق برای تعیین ضریب جریان در سدهای لاستیکی مدل فیزیکی سد لاستیکی از نوع پر شده با هوا ساخته شده است. وتاثیر پارامترهای موثر بر این ضریب مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که : ضریب جریان در سدهای لاستیکی متاثر: از ارتفاع تیغه آب روی تاج سرریز
به ارتفاع سد لاستیکی ((p می باشد. در شرایط کاملا متورم سد لاستیکی اگر
از 05/0 تا 37/0 تغییر کند ، ضریب جریان از 63/0 تا 48/0 کاهش می یابد. همچنین وقتی شیب کانال بالادست از 005/0 تا 02/0 افزایش می یابد، مقدار ضریب جریان 02/0 کاهش پیدا میکند و با افزایش ارتفاع سد لاستیکی از 29 تا 41 سانتی متر ضریب جریان 37 درصد افزایش می یابد. ضریب جریان در این سدها برای حالتی که سطح بدنه بدون زبری است 05/0 بیشتر از حالتی است که ارتفاع زبری 5 میلی متر می باشد. این زبری بوسیله دانه های شن با دانه بندی یکنواخت ایجاد شده است.ایجاد زائده بر روی سطح سد لاستیکی برای جلوگیری از ارتعاش بدنه سد نیز باعث کاهش ضریب جریان می گردد، ولی در دبی های زیاد ایجاد زائده تاثیر محسوسی بر روی ضریب جریان ندارد

سدهای لاستیکی ، ضریب جریان ، مدل فیزیکی