معصومه نعمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات
علی اصغری - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات
امید سفالیان - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات
علی رسول زاده - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

منظور بررسی تاثیر تنش آبی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه کلزا آزمایشی در گلخانه دانشگاه محقق اردبیلی انجام گردید. در این آزمایش ده رقم پاییزه کلزا در شرایط آبیاری کامل به عنوان شاهد و آبیاری بعد از تخلیه 60 و 85 درصد رطوبت قابل نگهداری در خاک به عنوان دو سطح تنش آبی در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تعیین نیاز آبی گیاه از تشتک تبخیر کلاسAو آب قابل نگهداری از رطوبتهای ظرفیت مزرعه و نقطه پژمردگی اندازهگیری شده، استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح تنش از نظر تأثیر روی ارقام با هم در تمامی صفات اختلاف معنیداری داشتند و بین رقمها تنها از نظر صفات، وزن خشک اندام هوایی، میزان کلروفیل، وزن تر اندام هوایی و تعداد برگ تفاوت معنیدار وجود داشت. مقایسه میانگین سطوح تنش نشان داد که از نظر خصوصیات ریشه دو سطح تنش با هم اختلاف غیر معنیدار و با شاهد اختلاف معنیدار داشتند. در بقیه صفات دو سطح تنش با هم و با شاهد اختلاف معنیدار نشان دادند. کمترین مقدار صفات مربوط به تنش شدید بود. نتایج تجزیه واریانس شاخصهای کمی تحمل به تنش آبی نشان داد که اختلاف معنیداری بین ارقام کلزا از نظر شاخصهای تحمل به خشکی وجود دارد. گروهبندی ارقام مورد مطالعه در هر دو سطح تنش، بطور جداگانه و یکجا با استفاده از روش حداقل واریانس وارد انجام شد و سه گروه مجزا بدست آمد. رقم اپرا به تنهایی در یک گروه قرار گرفته و از نظر صفات اندازهگیری شده بهتر از بقیه ارقام و گروهها بود و به عنوان متحملترین رقم به خشکی شناسایی شد. ارقام الویس، الیت، ابونیت و اورینت در گروه حساس به خشکی قرار گرفتند و میانگین صفات پایینی داشتند. بقیه ارقام در گروه متوسط واقع شدند

کلزا، تنش آبی، تشتک تبخیر