بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی در گونه گون مرتعی Astragalus cyclophyllosدر راستای حفاظت و پایداری مرتع

استفاده بعنوان چراگاه بزرگترین شکل بهره برداری از سرزمین در حداقل 1/4 از سطح کره زمین، و بیش از 80 % از سرزمین ایران می باشد. رشد روز افزون جمعیت در جهان موجب افزایش بی رویه سطح تقاضا برای تولیدات دامی و گیاهی شده است.از اینرو غالباً یک گرایش عمومی در بین دامداران به افزایش شمار دام بدون در نظر گرفتن ظرفیت چرای مراتع تمایل دارند. در مراتع خشکتر، خطر بیابانزایی بواسطه چرای بیش از حد و زودهنگام بیشتر مشهود است. منابع ژنتیک گیاهی از ارزشمندترین ذخایر هر کشوری محسوب می گردند. ایجاد ارقام گیاهی با عملکرد بالا به منظور دستیابی به امنیت غذایی منوط به دسترسی به این منابع می باشد. ایران دارای یکی از غنی ترین منابع ژنتیکی گیاهی دنیاست که بیش از 8000 هزار گونه تخمین زده می شود. حفاظت، شناسایی و استفاده پایدار از این تنوع ژنتیکی فوق العاده که در منابع ژنتیکی ایران مشاهده می شود برای موفقیت هر برنامه بهنژادی و یا بیوتکنولوژی گیاهی امری حیاتی است .تنوع ژنتیکی موجودات زنده سرمایه گرانبهایی است که طی قرون و اعصار پدیده آمده و حاصل تجربه ای بسیار طولانی از برهم کنش ژنوتیپ و محیط می باشد که از زمانهای گذشته به نسل کنونی به ارث رسیده است. گون مرتعی Astragalus cyclophyllos گیاهی است چند ساله از خانواده بقولات که جهت تعلیف دام بسیار خوشخوراک بوده و زنبورداران برای تهیه عسل از شهد گلهای آن استفاده میکنند. از آنجائیکه تاکنون مطالعات سیتوژنتیکی برروی این گونه صورت نگرفته بود، این پژوهش به منظور بررسی خصوصیات سیتوژنتیکی گون مرتعی و تهیه کاریوتیپ آن اجرا گردید. به همین منظور سه توده گون مرتعی از مناطق مختلف استان اصفهان جمع آوری و مطالعات سیتوژنتیکی بر روی آنها انجام گرفت. مطالعات سیتوژنتیکی شامل جوانهدار کردن بذور، پیش تیمار، تثبیت، هیدرولیز، رنگآمیزی کروموزومها و تهیه نمونه بودکه منجر به تهیه کاریوتیپ تودهها گردید. نتایج شمارش کروموزومی نشان داد که تودههای گون مرتعی تتراپلوئید و دارای 32 کروموزوم بود. بر اساس نتایج تجزیه کاریوتیپی میتوان نتیجه گیری نمود که سه توده گون مرتعی دارای تنوع کروموزومی قابل توجهی هستند