رضا غفوریان - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
حسین ثنایی نژاد - عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
ابوالقاسم دادرسی سبزوار - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
نجفقلی غیاثی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

تعیین شیب حوزه های آبخیز یک کشور از نیازهای اساسی اکثر پروژه های عمرانی و حفاظت آب و خاک می باشدروشها و روابط متعددی از قبیل جاستین، شبکه بندی، طول خطوط تراز (هورتو ن)، هشت نقطه ای، منحنی شیب متوسط و سامانه های اطلاعات جغرافیایی GIS)برای تعیین این پارامتر ارائه شده است . بررسیهای انجام شده نشان داده که نتایج حاصله از کاربرد روشهای مختلف، با یکدیگر اختلاف چشمگیر داشته است. به منظور دستیابی به دقیق - ترین روشی که مقدار شیب متوسط یک منطقه را، نسبت به سایر روشها ارائه دهد، ضروری است که نتایج حاصل از طریق روشهای فوق الاشاره با مقدار حاصل از اندازه گیری مستقیم شیب در صحرا، مورد مقایسه قرار بگیرد .در این تحقیق، سه منطقه با مقیاس های متفاوت در نقاط مختلف استان خراسان، در نظر گرفته شد . برای این سه منطقه، تعداد هفت دامنه بر روی سه منطقه فوق الاشاره انتخاب و مقدار شیب هر یک از دامنه های 7 گانه از روشهای مختلف ، تعیین گردید . علاوه بر این، مقدار شیب توسط دوربین نقش هبرداری بطور مستقیم نیز در صحرا اندازه گیری گردید .نتایج حاصل از تعیین شیب از روشهای تجربی با مقدار بدست آمده از اندازه گیری مستقیم، با استفاده از آزمون TجفتیPaired-Samples T test مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که روش هورتون دقیق ترین روش تعیین شیب متوسط برای عرصه ها و حوزه های آبخیز می باشد. روشهای جاستین GISدارای درجه و رتبه بعدی دقت تعیین شیب، در مقایسه با اندازهگیری مستقیم این پارامتر در صحرا، میباشند

شیب متوسط، هورتون، جاستین، حوزه آبخیز، آزمونTجفتی، روشJacknife