ارمان بخشی جهرمی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان

بلوغ اندیش هها و تلاش پیگیر و اقدام مصممانه روستائیان، عشایر و حوزه نشینان برای بهسازی جامعه خویش، ازطریق خودآموزی، خودیاری و همیاری که مقدمه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی م یباشد از اصول زیربنایی و نتایج توسعه روستایی است. فلسفه این حرکت دلالت بر ارزشمندی و اهمیت اجتماع و مردم و ضرورت جامعیت زمینه ها و وسعت دیدگاهها و افق های مطلوب برای آنان دارد.عمران روستایی بر ایجاد تحول و توسعه در تمام سطوح و اقشار و بر عموم زمینه های عملیاتی مرتبط تاکید داشته و جامعیت در رونق فعالیتهای اقتصادی از یکطرف و حفظ و بقای محیط زیست و رسیدن به پایداری در توسعه از طرف دیگر از مبانی خدشه ناپذیر آن است. در این راستا، جامع نگری و توسعه همه جانبه مستلزم مطالعه و اجرای فعالیتهای میدانی و اجرایی بصورت مجموع های از فعالیتها و دوری از نگرش تک بعدی است. در یک برنامه ریزی توسعه ای جامع، کلیه عوامل انسانی، غیرانسانی، محیطی و زیستی مورد بررسی و کنکاش قرار می گیرد. با توجه به معیارهای علمی و کاربردی فوق، حوز ههای آبخیز می توانند به عنوان یکی از مطلوبترین و جامع ترین واحدهای برنامه ریزی توسعه روستایی در نظر گرفته شده و در آن فاکتورهای متعدد فیزیکی (آب و خاک و...)، موجودات زنده (گیاه، انسان، دام)، مسائل اقتصادی- اجتماعی و... با رابطه تنگاتنگ و غیر قابل تفکیکی که دارند، بعنوان یک مجموعه ای پیچیده و کامل، مبنای کار توسعه روستایی و برنامه ریزی قرار گیرند.مقاله حاضر که به روش کتابخان های وهمچنین با کمک از تجارب مولف تهیه شده است، اهداف، اصول و ارتباط توسعه روستایی و فعالیتهای آبخیزداری را بصورت تحلیلی مورد نقد و بررسی قرار داده و در آخر پیشنهادات مربوط را جهت بهبود و تسریع این روند ارائه می نماید.

آبخیزداری، توسعه روستایی، اقتصادی-اجتماعی، توسعه جامع