نگرشی بر نقاط قوت، ضعف و تنگناهای آبخیزداری سنتی کردستان

زندگی انسان همواره با استفاده از پهنه های منابع طبیعی بنا نهاده شده است شناسایی نقاط قوت و ضعف و نیزتنگناها راه گشای نحوه و روش بهره برداری بهینه از منابع طبیعی و توسعه پایدار می باشد. بر این اساس ضرورت دارد در مرحله اول، اقدام به مطالعه و شناسایی دانش بومی شده تا اقدامات توسعه ای در تطبیق با فرهنگ بهره برداران و مشارکت آنان قابل اجرا گردد. بی شک عملیات آبخیزداری سنتی نیز در این امر مستثنی نمی باشد. در استان کردستان به ویژه مناطقی که در نواحی غربی آن قرار دارند از دامنه های پر شیب و اراضی مسطح محدود به حاشیه رودخانه تشکیل شده است. این امر باعث شده تا کشاورزان و روستائیان با اجرای اقدامات بیولوژیکی (باغداری) شامل گردوکاری، موکاری، توت فرنگی و ... توأم با عملیات نظیر سکوبندی، بانکت بندی به عنوان عملیات سنتی آبخیزداری برای بهره برداری از منابع خاک و آب استفاده نموده و امرار معاش نمایند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های 75 فقره پرسشنامه در مورد مطالعه نقاط قوت ضعف و تنگناهای عملیات سنتی آبخیزداری در منطقه تحقیق به شرح زیر است: نقاط قوت: 1- دیرینه اجرای عملیات سنتی آبخیزداری 2- بکارگیری روش های سنتی در ایجاد اشتغال به ویژه در فصل کاری 3- علاقمندی ساکنین آبخیزها به اجرای عملیات سنتی آبخیزداری 4- مشارکتهای مردمی نقاط ضعف: 1- تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به اراضی زراعی 2- عدم استقبال زارعین برای برخورداری از کمکهای مالی و ترویجی 3- محدودیت منابع آبی در راندمان ضعیف آبیاری تنگناها: 1- کم آبی و دسترسی به آب 2- موانع مالی 3- حوادث غیر مترقبه 4- هزینه های نگهداری 5- بازار فروش محصولات.

Keywords:

آبخیزداری , آبخیزداری سنتی , کردستان