بررسی تغییرات ضخامت خاک در قسمت های مختلف دامنه ها در اثر تبدیل مراتع به اراضی زراعی دیم در زیر حوزه دوجاق چای (قره سو- استان اردبیل)

کاهش ضخامت خاک حاصلخیز بر اثر شستشو و از دسترس خارج شدن عناصر غذایی که ناشی از بروز پدیده فرسایشی است میتواند بر اثر تبدیل اراضی مرتعی به دیم بوجود آید. در حوزه آبخیز دوجاق چای در استان اردبیل در طول سالیان گذشته بسیاری از اراضی مرتعی به زراعی دیم تبدیل شده و در مدت زمان نه چندان طولانی برخی از آنها بر اثر فرسایش و کم شدن ضخامت خاک بصورت زمین های کم بازده و لم یزرع رها شده و در بعضی دیگر زراعت با راندمان پایین ادامه دارد . دراین زیر حوزه نتایج حاصل از حفر 18 مورد پروفیل و بیش از 270 مورد نقاط مشاهده- ای در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی و به روش فاکتوریل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . تغییر ضخامت خاک های سطحی در زمین های تبدیل شده و مرتعی دارای اختلاف معنی دار بوده و در مورفولوژی های مختلف دامنه ها نیز متفاوت می باشد. ادامه کشت و کار غیر اصولی و مدیریت نامناسب در طول سالیان گذشته علاوه بر کاهش ضخامت خاک در قسمتهای پر شیب دامنه ها تغییرات موفولوژیکی مهمی را نیز سبب شده است. بر اثر این تغییرات ایجاد شده در دامنه ها و حمل و رسوبگذاری خاک های سطحی ، هر ساله حجم عظیمی از خاک حاصلخیزاز دسترس خارج شده و چهره های تخریبی و فرسایشی آشکارتر می شوند. لذا باید از گسترش زراعت در شیب های بالای 20 درصد ممانعت به عمل آمده و همراه با احیاء مراتع نسبت به اصلاح شیب دامنه ها ، اجراء مدیریت زراعی صحیح و کنترل فرسایش اقدام گردد

Keywords:

خاک سطحی , فرسایش , رسوب , مورفولوژی دامنه ها , زراعت دیم