مدیریت استراتژیک و سیستم ارزیابی متوازن

در عصر حاضر سازمانها به صورت فزاینده ای با محیطهای پویا و در حال تغییر مواجهند و بنابراین، به منظور بقا و پویایی خود مجبورند که خود را با تغییرات محیطی سازگار سازند. به بیان دیگر با توجه به سرعت شتابنده تغییرات و تحولات علمی، تکنولوژیک، اجتماعی، فرهنگی و ... در عصر حاضر، سازمانهایی موفق و کارآمد محسوب می شوند که علاوه بر هماهنگی با تحولات جامعه امروزی، بتوانند مسیر تغییرات و دگرگونیها را نیز در آینده پیش‌بینی کرده و قادر باشند که این تغییرات را در جهت ایجاد تحولات مطلوب برای ساختن آینده‌ای بهتر هدایت کنند. چرا که به گفته تافلر «تنها با بهره گیری خلاقانه از تغییر برای هدایت کردن خود تغییرات است که می‌توانیم از آسیب شوک آینده در امان بمانیم وبه آینده ای بهتر و انسانی تر دست یابیم». (1) سازمان ها معمولاً جهت به حداکثر رساندن کارائی، فعالیت ها و عملیات روتین را در قالب قوانین و سیستم های پذیرفته شده خود انجام می دهند و تغییر سازمانی این روش کار روتین را با ایجاد قوانین و سیستم های جدید در سازمان مخدوش می کند. تغییرات سازمانی می تواند در قالب های مختلفی از جمله ایجاد یک تکنولوژی جدید، تولید محصولا جدید یا سیستم جدید مدیریتی یا هر موضوع جدید دیگر ایجاد گردد. (2) تغییرات سریع در محیط سازمان ها که با دگرگونی محیط های اجتماعی همراه بود و منجر به تغییر عمده ای در شیوه زندگی، نیازها و پایگاه ارزش های افراد گردید ایجاب می کرد که ساختار و فرایندهای سازمانی انعطاف پذیر و تا حدودی جایگزین الگوهای سنتی گذشته شوند. (3) تعریف تحول سازمانی: تعاریف زیادی از تغییر و تحول سازمانی از طرف صاحبنظران ارائه شده است که در اینجا به ذکر این مورد بسنده می شود: تغییر و تحول به معنای خروج از وضعی و قرار گرفتن در وضع دیگر است. اگر وضع مبنا را «الف» و وضع مطلوب را «ب» بنامیم، طبق بیان اخیر هر پدیده در وضع «الف» دارای حالت بالقوه است نسبت به وضع خودش در موقیت «ب» و به این ترتیب موقعیت «ب» بالفعل موقعیت «الف» است. (4) تغییر در واقع، ایجاد هر چیزی است که با گذشته تفاوت داشته باشد اما نوآوری اتخاذ ایده‌هایی است که برای سازمان جدید است. بنابراین، تمام نوآوری ها منعکس‌کننده یک تغییرند اما تمام تغییرها نوآوری نیستند. (5)بنابراین تحول سازمان عبارت است از کاربرد سیستمی همه جانبه دانش علوم رفتاری برای بهبود برنامه ریزی شده و تقویت استراتژیها، ساختارها و فرایندهای سازمانی در جهت ارتقای اثربخشی سازمان. (6) به طور خلاصه بحث بهبود و توسعه سازمانی در ابتدای دوران بعد از جنگ جهانی دوم آغاز شد. زمینه اصلی شکل گیری این مباحث و مطالب، آمادگی ایدئولوژیک در وسعت همگانی بود. استقبال جهانی از رنسانس مباحث بهبود و تحول را در قالب یک نظریه اجتماعی، مفهومی وسیع و گسترده بخشید و ایده پردازی مربوط به آن را تضمین و تثبیت کرد. (4)اهداف مدیریت بهبود و تحول هر نوع حرکت و اقدامی به سوی تحول معمولاً از نظر هدف شناختی قابل تجزیه و تحلیل بوده، مقاصد مشخصی را به شرح زیر دنبال می کند: • دستیابی به بالاترین اثربخشی ممکن:در شرایط کنونی سازمان و در هر یک از مراحل بعدی • ایجاد فضا و زمینه مناسب برای فعالیت های خودجوش• اتخاذ تصمیمات بر پایه آخرین دستاوردهای علمی • هماهنگی و همکاری کامل بین افراد و بخش ها • کاهش یا از بین بردن اختلافات در سازمان