تعیین آب مصرفی لوبیا در کشور

درخصوص حجم آب مصرفی در بخش کشاورزی اعداد و ارقام ارایه شده بسیار متفاوت بوده و درخصوص صحت و سقم آنها نیز تردیدهای جدی وجود دارد. لذا، انجام یک کار پژوهشی در سطح کشور که بتواند به اعداد متقنی در باره حجم آب مصرفی محصولات مختلف در کشور منتهی شود، امری لازم و ضروری بوده و نتایج آن می تواند کمک شایانی به تصمیم گیری مسیولین مرتبط با آب و کشاورزی بنماید. این پروژه به-صورت میدانی و به منظور تعیین آب مصرفی لوبیا در سطح اراضی لوبیا استان های خوزستان، فارس، لرستان،مرکزی، زنجان، آذربایجان شرقی، تحت مدیریت کشاورزان اجرا شد. بدین منظور ابتدا استان های اصلی تولید لوبیا شناسایی شدند سپس در استانهای انتخاب شده شهرستان های برتر تولید این محصول در نظر گرفته شد و در هرشهرستان تعدادی از منابع آبی/مزارع نمونه، حجم آب مصرفی مزارع لوبیا بدون دخالت در برنامه آبیاری آنها در طول فصل زراعی (96-1395) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان آب مصرفی در شهرستانهای مختلف متفاوت است و بسته به روش آبیاری، تعداد نوبت های آبیاری، شرایطی اقلیمی، شوری آب آبیاری از حدود 5000 تا بیش از 15000 متر مکعب در هکتار است. تعداد نوبت های آبیاری نیز متغییر و از 5 نوبت آبیاری تا بیش از 25 نوبت آبیاری بود. از نظر بهره وری آب بیشترین بهره وری آب در محصول لوبیا مربوط به روش آبیاری قطره ای بود، در حالی که روش آبیاری سطحی تجهیز و نوسازی شده کمترین مقدار بهره وری آب را داشت. متوسط میزان آب مصرفی در محصول لوبیا در کشور 9913 متر مکعب در هکتار بود. این محصول با عملکرد حدود 55/2 تن در هکتار و بهره وری فیزیکی 29/0 کیلوگرم در هکتار در سطح کشور تولید می شود. اگر چه نتایج نشان می دهد که بهره وری فیزیکی آب در این محصول پایین است، لیکن با توجه به قیمت این محصول در سطح کشور، کشت این گیاه از نظر اقتصادی برای کشاورزان مقرون بصرفه است. واژه های کلیدی: آبیاری، آب مصرفی، لوبیا، بهره وری فیزیکی، بهر وری اقتصادی