رحمت الله کریمی زاده
امیر میرزائی
پیام پزشک پور
یعقوب نادری درشوری
علی احمدی
مسلم مهین خواه

این پژوهش به منظور دست یابی به ژنوتیپ های عدس با عملکرد بالا، پایدار و سازگار با اقلیم نیمه گرمسیری دیم کشور از بین 18 ژنوتیپ عدس انتخابی از آزمایش های پیشرفته مقایسه عملکرد سال زراعی 95-1394 به مدت سه سال زراعی (1395-1392) در مناطق گچساران، خرم آباد و ایلام در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. روش های مختلفی برای تعیین اثر متقابل ژنوتیپ * محیط وجود دارد. در این تحقیق از روش های پایداری پارامتری، ناپارامتری و امی برای تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ× محیط استفاده شد. در روش های تک متغیره پارامتری و ناپارامتری، ژنوتیپ های شماره 2، 3، 4، 6، 7، 9 و 16 با کمترین سهم در اثر متقابل ژنوتیپ و محیط به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. در روش چندمتغیره اثرات اصلی افزایشی و اثرات متقابل ضرب پذیر (AMMI) استفاده شده در این تحقیق هم ژنوتیپ های شماره 5، 2، 8، 11، 12 و 13 با اختصاص کمترین مقادیر رتبه و بالاترین میانگین عملکرد دانه در گروه ژنوتیپ های پایدار قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده، ژنوتیپ های انتخابی در آزمایشات آنفارم مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرند و در نهایت ژنوتیپ های امیدبخش و کاندیدای معرفی رقم تعیین خواهند شد. ژنوتیپ های این آزمایش با توجه به دارا بودن صفات مطلوبی مانند وزن هزار دانه، می توانند به عنوان ژنوتیپ های مطلوب برای والدین پروژه های تلاقی به کار روند.واژه های کلیدی: روش امی، ژنوتیپ، پایداری عملکرد، عدس.