رمضانعلی عزیزی
ابوالحسن صادقی پناه
آزاده میر شمس الهی
علیرضا طالبیان مسعودی

اینمطالعهبهمنظوربررسیوارزیابیصفاتتولید مثلی گله های گوسفندعشایریاستانمرکزی انجامگردید.این پژوهشبهروشمیدانیوبااستفادهازپرسشنامه هایاستانداردبا روشتوزیعطبقه ایتصادفیبرروی 61 گلهانجامگرفت. دراینبررسیاطلاعاتمربوطبهعواملمدیریتیو تغذیه ای موثربرتولید مثلبامراجعهبهگله داران اخذودر پرسشنامه های مربوطه ثبتگردید. پارامترهای،نسبتقوچ به میش،نرخزایش،نرخزادآوری،نرخبره زاییونرخ بره گیریگلهتعیین گردید. داده هاپساز جمع آوری،قالب بندیوویرایشتوسطنرم افزار SPSSموردتجزیهوتحلیلقرارگرفتند. نتایج نشان داد که، سه درصد گله داران علاوه بر دامداری به کشاورزی نیز مشغول بودند. بیش از57 درصد گله دارانعشایری بی سواد بودند. میانگین وسعت مرتع دراختیار هرکدام از گله داران حدود 2557 هکتار بود. میانگین اندازه گله 365 راس بود. 97 درصد گله داران سکونت گاه ثابت داشتند. بیش از82 درصد گوسفندان موجود در گله های مورد بررسی بومی بودند. نحوه کوچ گله داران به صورت پیاده بود. ترکیب گله بهترتیب شامل4/67 درصد میش، 7/25 درصدشیشکماده، 6/3 درصدشیشکنر و 3/3 درصدقوچ بود. بیش از85 درصد از زایش ها در فصل زمستان انجام می شود. بیش از 72 درصد گله داران بره های خود را در سن 4 ماهگی از شیرمی گرفتند. 62 درصد گله داران در سن 6 الی 7 ماهگی بره ها را از گله جدا می کردند. بیش ترین تعداد تلفات مربوط به تلفات بره قبل ازشیرگیری بود (9/7 درصد). حداکثر سن نگهداری میش در گله 3/5 سال بود. در بیش از 85 درصد از گله ها شیردوشی انجام نمی شد. اکثر گله داران تغذیه فلاشینگ را انجام نمی دادند(7/60 درصد). بیش از 50 درصد از گله داران تغذیه تکمیلی در دو ماه آخرآبستنی را انجام می دادند(1/54 درصد). عملیات واکسیناسیون در تمام گله ها انجام می شد. مدتاستفادهازمرتع،پسچر مزارعوتغذیهدستی در سال به ترتیب 6، 3 و 3ماه بود. از هورمون تراپی و جایگزین شیر در هیچکدام از گله ها استفاده نمی شد.وزن تولد و وزن شیرگیری بره ها به ترتیب 9/3 و 5/30 کیلو گرم بود. کیلوگرم بره زنده متولد شده و کیلوگرم بره شیرگرفته شده به ازای هرمیش در معرض جفت گیری به ترتیب 9/2 و 2/20 کیلوگرم بود. نسبت قوچبه میش1/5 بود. میانگین و انحراف معیار نرخزایش3/16 ± 5/80، نرخ زادآوری 6/3 ± 3/102، نرخبره زایی1/16±1/82ونرخبره گیری4/20±3/66 بود. واژههایکلیدی: شاخص های تولیدمثلی، گوسفندان عشایری،استانمرکزی