ناصر باقرانی ترشیز
محسن باقری
عبدالرحمن جواهر علی
محمود داوطلب
علی اصغر حسینی
محمدعلی باغستانی

علف هرز خردل وحشی یکی از علف های هرز سمج و رایج در مزارع تولید کلزا در استان گلستان است و هیچ روش موثری توام با توجیه اقتصادی برای کنترل آن در کلزا وجود ندارد. بنابراین استفاده از ارقامی از کلزا با قابلیت رقابت بالا می تواند جهت کنترل خردل وحشی موثر باشد. به همین منظور آزمایش مزرعه ای در سال های زراعی 86-1384 در ایستگاه عراقی محله گرگان اجرا گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار صورت گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل ارقام کلزا در 7 سطح (هایولا 401، هایولا330، آرجی اس003، آپ شن500، ساری گل، زرفام و طلایه) و سطوح علف هرز در دو سطح ( 30 بوته خردل وحشی در مترمربع و شاهد بدون علف هرز ) بود. نتایج نشان داد که در شرایط مخلوط عملکرد زرفام و هایولا330 در رتبه نخست و آپشن 500 در رده آخر قرار داشت، همچنین خردل وحشی پایین ترین و بالاترین بیوماس را به ترتیب درارقام زرفام و آپشن500 تولید کرد. تجزیه کلاستر بر اساس شاخص های رقابتی ارقام را در سه گروه قرار داد، ارقام زرفام و آپشن 500 به ترتیب دارای بالاترین و پایین ترین قدرت رقابتی بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که رقم زرفام به دلیل دارا بودن سطح برگ و ارتفاع بیشتر و همچنین توزیع مناسب سطح برگ در لایه های کانوپی در شرایط رقابت با علف هرز توانایی بالایی در جلوگیری از کاهش عملکرد خود در شرایط رقابت با خردل وحشی، داشته (تحمل بالا) و از طرفی بیوماس و مقدار بذر علف هرز را نیز تا حد زیادی کاهش داد. از این صفات مذکور می توان در برنامه های به نژادی جهت افزایش توانایی رقابتی بهره جست.واژه های کلیدی: زرفام، ساختار کانوپی، شاخص رقابتی