سعید کاشانی زاده
شکرالله حاجی وند
مجید گل محمدی
علی تاج آبادی پور

یکی از اساسی ترین مسایل در احداث باغ پسته، تلقیح و گرده افشانی مناسب می باشد. لذا باتوجه به عدم رعایت نسبت درختان نر به ماده وهمچنین به علت عملکرد پایین محصول پسته در استان قزوین، گرده افشانی مصنوعی (تکمیلی) در باغ پسته مورد بررسی قرار گرفت. دراین آزمایش از دو ژنوتیپ گرده زای محلی بر روی سه رقم اوحدی، کله بزی و اکبری استفاده شد. این آزمایش دارای 2 فاکتور بود، یکی از فاکتورها ارقام(کله بزی، اوحدی و اکبری) در 3 سطح و فاکتور دوم گرده دهنده (A، B و آزاد) در سه سطح جمعا 9 تیمار در 3 تکرار هر واحد با انتخاب 2 خوشه گل در دو جهت شمالی و جنوبی جمعا 54 واحد آزمایشی در قالب طرح اسپلیت پلات انجام گردید و صفاتی ازقبیل تعداد گل تلقیح شده درخوشه، ریزش اولیه، ریزش ثانویه، تعداد میوه تشکیل شده، رشد طولی شاخه، وزن تر پسته، وزن خشک پسته، درصد پوکی و درصد ناخندانی اندازه گیری گردید و نهایتا پس از ثبت داده ها عملیات تجزیه واریانس و مقایسه میانگین به روش دانکن با نرم افزار SASو MSTATC انجام شد. نتایج نشان دادند که گرده افشانی تکمیلی بر تعداد میوه در هر خوشه و کاهش در صد پوکی اثرات مثبت داشت. بهترین درخت نر گرده زا، گرده زای محلی GA در مرحله 50% گلدهی بوده است. گرده افشانی تکمیلی نه تنها صفات کمی (تعداد میوه در خوشه و وزن خشک مغزپسته) را افزایش داد، بلکه صفات کیفی مانند درصد ناخندانی وپوکی رابه ترتیب در ارقام پسته اکبری، اوحدی و کله بزی کاهش داد.واژه های کلیدی:گرده افشانی تکمیلی،وزن خشک پسته، وزن تر پسته، پسته اهلی