محمد علی افرائی بندپی
فرخ پرافکنده
محمود رامین
ابوالقاسم روحی
حسن فضلی
حسن نصراله زاده ساروی
عبدا.. هاشمیان
فرشته اسلامی
نوربخش خداپرست
فرامرز لالوئی
مهدی نادری جلودار
فاطمه السادات تهامی
علیرضا کیهان ثانی
آسیه مخلوق
رضا پورغلام
مژگان روشن طبری
علی اصغر جانباز
رضا گشتاسبی
فیروز صفری
خداداد شعبانی
مرتضی طهماسبی
محمد کادر رستمی
احترام السادات علوی
غلامرضا رازقیان

این مطالعه در بخش جنوب شرقی دریای خزر در سواحل مازندران و در منطقه گهرباران که محل استقرار دستگاههای آب شیرین کن به منظور انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی در نظر گرفته شد به اجرا درآمد. نمونه برداری بصورت ماهانه و در 8 ایستگاه شامل ایستگاه 1، ایستگاه 2، ایستگاه 3 و 4 در عمق 5 متری، ایستگاههای 5 و 6 در عمق 10 متری و ایستگاههای 7 و 8 در عمق 15 متری انجام شد. در مجموع 157 گونه فیتوپلانکتون از 8 شاخه شناسایی گردید که از شاخه باسیلاریوفیتا (Bacillariophyta) 75 گونه، از شاخه سیانوفیتا (Cyanophyta) 23 گونه، از شاخه پیروفیتا (Pyrrophyta) 26 گونه، از شاخه کلروفیتا (Chlorophyta) 19 گونه، از شاخه اوگلنوفیتا (Euglenophyta) 10 گونه، و از شاخه کریزوفیتا (Chrysophyta)، شاخه کریپتوفیتا (Chryptophyta) و هاپتوفیتا (Haptophyta) هر کدام به ترتیب با 1، 1 و 2 گونه شناسایی شدند بطوری که شاخه باسیلاریوفیتا با 48% بیشترین فراوانی گونه ها را به خود اختصاص داد. بررسی تراکم و زی توده فیتوپلانکتون در ایستگاههای مختلف نشان داد که بیشترین تراکم ایستگاه 4 با میانگین 106×5/1±106×2/12 سلول در متر مکعب و بیشترین زی توده متعلق به ایستگاه 1 با میانگین 4/3±4/34 میلی گرم در متر مکعب بدست آمد و اختلاف معنی داری از نظر زی توده در ایستگاههای مختلف وجود داشت (05/0> p) اما از نظر تراکم این اختلاف معنی دار نبود (05/0 P). نتایج بررسی زیوپلانکتون نشان داد که از گروه هالوپلانکتون 8 گونه شناسایی گردید که از شاخه کوپه پودا 2 گونه شامل Acartia tonsa و Ectinosoma continnum ، از شاخه کلادوسرا 2 گونه شامل Podon polyphemoides، Bosmina longirostris، از شاخه پروتوزوآ 2 گونه شامل Tentinopsis tubulosa و Foraminifora sp.، از شاخه روتاتوریا 2 گونه شامل Asplanchna priodonta و Keratalla tropicusa بودند و از گروه مروپلانکتون از Bivalvia شامل Bivalvia larvae و از Cirripedia شامل بالانوس Balaus nauplius و Balanus cypris بودند. گونه A. tonsa با حدود 72% ، بیشترین فراوانی را نسبت به سایر گونه بخود اختصاص داد. بررسی میزان تراکم و زی توده زیوپلانکتون در ماههای مختلف نشان داد از فروردین تا اسفند میزان تراکم و زی توده دارای روند کاهشی می باشد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان تراکم و زی توده مربوط به شهریور به ترتیب با میانگین 2/402±2710 عدد در متر مکعب و 8/2±1/20 میلی گرم در متر مکعب یود و کمترین تراکم و زی توده متعلق به اسفند به ترتیب با میانگین 1/227±4/301 عدد در متر مکعب و 6/1±2/2 میلی گرم در متر مکعب بود و اختلاف معنی داری از نظر تراکم و زی توده در ماههای مختلف وجود داشت (05/0> p). همچنین بررسی میانگین تغییرات تراکم شانه دار در گروهها و ماههای مختلف نشان داد که بیشترین مقدار تراکم در ماههای آبان با میانگین 3/136±1/154 عدد در متر مکعب و کمترین مقدار در فروردین با میانگین 5/6±4/7 ثبت شد. همچنین بررسی زی توده شانه دار در ماههای مختلف نشان دادکه بیشترین مقدار در زی توده در ماه مهر با میانگین 5/1±7/4 میلی گرم در متر مکعب و کمترین مقدار مربوط به دی با میانگین 02/0±04/0 میلی گرم در متر مکعب بود بهر حال نتایج نشان می دهد که همبستگی مثبتی بین تراکم و زی توده شانه دار در فصول بهار و تابستان وجود داشت، اما در مهر میزان زی توده بیشتر از تراکم بود که می تواند به اندازه شانه دار بستگی داشته باشد. اختلاف معنی داری از نظر تراکم و زی توده در ماههای مختلف وجود داشت (05/0> p). در مجموع 24 گونه از 4 رده شناسایی گردید که از رده پلی کیت (Polychaeta) تعداد 4 گونه، رده بایوالویا (Bivalvia) تعداد 1 گونه، رده کروستاسه (Crustacea) تعداد 18 گونه و یک اولیگوکیت که در حد رده شناسایی و ثبت گردید. نتایج نشان داد که گونه Streblospio gynobranschiata بیشترین فراوانی را با میانگین (خطای معیار±) 5/58±1247 عدد در متر مربع به خود اختصاص داد. نتایج نشان داد که رده سخت پوستان با 75% بیشترین تنوع گونه ای را بخود اختصاص داد و رده پلی کیت با 17% و بقیه رده ها هر کدام با 4% فراوانی گونه ها را تشکیل دادند. گونه های S. gynobranschiata، Hypania invalida، Hypaniola kowaleweskii و Hediste diversicular از رده پلی کیت و Cerastoderma glaucum از رده بایوالویا و بقیه گونه ها که در شکل ..امده است از رده کروستاسه می باشند. بررسی تراکم بی مهرگان کفزی در ماههای مختلف نشان داد که میزان آن دارای نوساناتی می باشد بطوری که کمترین مقدار در اردیبهشت با میانگین 113±209 عدد در متر مربع و بیشترین مقدار در دی با میانگین 94±890 عدد در متر مربع ثبت گردید. نتایج حاصل از ازمون دانکن بر روی میزان تراکم در ماههای مختلف نشان داد که در 4 گروه تقسیم شدند که در گروه اول شامل ماههای اردیبهشت، شهریور، آبان و تیر، در گروه دوم ماههای تیر، اسفند و مهر، در گروه سوم ماههای اسفند، مهر، آبان، به