شناسایی و پهنه بندی مناطق دارای توان بالقوه طبیعی برای احداث سطوح آبگیر باران (مطالعه موردی- حوزه آبخیز کن)

با توجه به اینکه ایران در روی کمربند خشک کره زمین واقع شده است و کمتر از 3/1 متوسط بارندگی کره زمین را دریافت می کند استفاده از سیستمهای سطوح آبگیرجهت استحصال و مدیریت بارندگیها در کشوری که حدود 80% از نزولات آسمانی در آن از دسترس خارج می شود بسیار حایز اهمیت است. بطوریکه با بهره گیری از روشهای مختلف استحصال آب باران وبهینه سازی آبهای استحصالی می توان تا حد قابل قبولی کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک را جبران نمود.نقش و اهمیت این موضوع، یکی از اساسی ترین نکات به ویژه با هدف صرفه جویی در وقت و هزینه مشخص کردن نقاط مناسب برای احداث سامانه های سطوح آبگیر است که امروزه امکان آن با استفاده از ابزارها و تکنیک های سامانه های اطلاعات جغرافیایی میسر میباشد.بر اساس نتایج حاصل از پژوهش های پیشین انجام شده در ایران و جهان، عوامل موثر در مکان یابی مناطق مستعد احداث سیستمهای سطوح آبگیر باران عبارتند از میزان بارش، تعداد روزهای بارانی سال، میزان بارش تجمعی، ویژگیهای توپوگرافی و فیزیوگرافی(شیب،جهت شیب،تیپ اراضی)، پوشش گیاهی، خاکشناسی و زمین شناسی.با شرح مطالب فوق هدف از تحقیق مورد نظر، دستیابی به روش مناسب برای شناسایی نقاط مناسب و تهیه نقشه پهنه بندی برای ایجاد سامانه های سطوح آبگیر باران، جهت انجام عملیات جنگلکاری ،بوته کاری و تامین آب شرب دامی در مناطق نیمه خشک کشور است. در این تحقیق فرض بر این است که با توجه به عوامل شناسایی شده و لحاظ نمودن عوامل موثر در ایجاد عرصه های جنگلکاری ،بوته کاری و مکان های مناسب برای تامین آب جهت شرب دامی می توان با استفاده از تکنیک ها و ابزارهای GISو مدلهای تلفیق لایه های اطلاعاتی اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی مورد نیاز با دقت قابل قبول نمود. بر این اساس متدولوژی طرح بر پایه تهیه نقشه های شیب، جهت شیب، تیپ اراضی، زمین شناسی، خاک شناسی و پوشش گیاهی به عنوان اطلاعات پایه از یکسو و اطلاعات و آمار هواشناسی شامل مقدار بارش، تعداد روزهای بارانی، میزان بارش تجمعی، شدت بارش، فراوانی بارش و جهت بادهای غالب از سوی دیگر در محیط GIS وارد و ذخیره سازی شد. سپس با استفاده از عوامل فوق الذکر و طبقه بندی از مدلهای تلفیق لایه های اطلاعاتی واحدهای همگن مشخص شد. سپس اقدام به طبقه بندی واحدهای همگن جهت احداث سیستمهای سطوح آبگیر در مناطق شده و در نهایت نقشه پتانسیل و اولویت بندی مکانی احداث سیستمهای سطوح آبگیر باران در نواحی نیمه خشک تهیه شده است.