محسن آقائی زاده
حسن ابراهیمی کولائی
مستانه شریفی
سعید دارابی
منوچهر کوهستانی
یوسف ابراهیم زاده
محمد رضا آسرائی
باقر محمودی

بذر هشت جمعیت منوژرم حامل ژنهای کنترل کننده مقاومت به بیماری و خاصیت اوتایپی بههمراه یک لاین نرعقیم در شهریور سال ‮‭1390‬ جهت تهیه اشتکلینگ در کرج کشت شد. در بهار سال ،‮‭1391‬ ریشههای تولیدی به مزرعه کیجگذاری منتقل شدند. پس از ساقهروی و ظهور گل آذین، نسبتبه گزینش تک بوتههای منوژرم بارور در هر جمعیت اقدام گردید و هر بوته بههمراه دو بوته نرعقیم در زیر یک کیج قرار گرفت. بدین ترتیب تعداد ‮‭164‬ کیج برپا شد. در اواسط تیر ماه از هر کیج و از روی بوته بارور بذر S1 و از روی بوتههای نرعقیم بذر F1 برداشت شد. براساس مقدار بذر تولیدی تعداد ‮‭90‬ کیج انتخاب شد که در شهریور ماه مقداری از بذر هر F1 جهت کنترل نرعقیمی و بررسی خاصیت اوتایپی در بوتههای گرده دهنده در گلخانه کشت گردید. در بهار سال ‮‭1392‬ مقداری از بذر هر S1 جهت بررسی حضور ژن مقاومت به بیماری در گلخانه کشت شد. در مرحله 6 برگی از تعداد ‮‭12‬ بوته هر S1 بطور تصادفی نمونه برگ تهیه شد که پس از استخراج ‭DNA ‬توسط نشانگر مولکولی پیوسته با ژن مقاومت غربال شدند. در سال ‮‭1393‬ لاینهای S1 منتخب در مزرعه آلوده به بیماری ریزومانیا مورد ارزیابی مقاومت قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار پیاده شد و هر کرت شامل یک خط بهطول پنج متر بود. براساس نتایج غربال مولکولی درصد حضور ژن در لاینهای S1 از صفر تا صد درصد متغیر بود. لاینهایی که بیش از ‮‭80‬ درصد حضور ژن داشتند در آزمون بررسی مقاومت در مزرعه آلوده منظور شدند. بهدلیل آلودگی مزرعه به نماتد مولد سیست بسیاری از کرتهای آزمایشی از بین رفته و در نتیجه امکان بررسی مقاومت لاینها میسر نگردید. براساس نتایج غربال مولکولی، وضعیت اوتایپی و همچنین نمره آلودگی حداقل دو کرت در مزرعه آلوده، تعداد 8 جفت انتخاب گردید که مجددا در سال ‮‭1394‬ در برنامه کیجگذاری وارد شدند. واژه های کلیدی: چغندر قند، رگه های اوتایپ و نرعقیم، ریزومانیا، مقاومت