محسن بذرافشان
سعید دارابی
کیوان عبدالهی

ری ر و بیشترین خسارت را در زراعت چغندرقند دارد و تنها روش مدیریت آن استفاده از ارقام مقاوم است. شناسایی پایه های مقاوم و با ویژگی های مناسب کمی و کیفی تاثیر بسزایی در معرفی ارقام دارد. ف از ا ای ا وژه ارزیابی فامیل های نیمه خواهری تتراپلویید جدید از نظر مقاومت به ریزومانیا در شرایط آلوده و بررسی ویژگی های مورفولوژیک و کیفی این فامیل ها جهت انتخاب فامیل های برتر به عنوان گرده افشان یا والد پدری بود. تعداد ‮‭36‬ فامیل نیمه خواهری تتراپلویید مربوط به دو جمعیت تتراپلویید مقاوم به ریزومانیا اه وم و شاهد س در مزرعه ی آلوده به ریزومانیا ایستگاه زرقان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس ارزیابی شدند. آز در ح ک ی د در ر ار ا ا شد و ت در ار رد ل پنج و رد ‮‭50‬ د. تعداد بوته پس از استقرار شمارش شده، صفات مورفولوژیک (یکنواختی رشد، حجم اندام هوایی، شدت سبزینگی برگ ها)، تعداد بوته زمان برداشت، یکنواختی ریشه ها و شاخص آلودگی و مقدار قند اندازه گیری و یادداشت برداری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ های مورد ارزیابی از نظر بوته های از بین رفته، شاخص بیماری و مقدار قند وجود داشت. به منظور گزینش برترین ژنوتیپ ها از روش تجزیه به مولفه های اصلی و نمایش گرافیکی بای پلات استفاده شد. تجزیه به مولفه های اصلی بر پایه سه صفت بوته های ازبین رفته، شاخص بیماری و مقدار قند انجام شد. نتایج نشان داد که بوته های ازبین رفته و شاخص بیماری با یکدیگر همبستگی مثبت و بالایی دارند و با صفت مقدار قند نیز رابطه همبستگی ندارند. با توجه به این صفات و هم چنین نمودار چند متغیره بای پلات شش ژنوتیپ جهت ادامه برنامه به نژادی مقاومت به ریزومانیا انتخاب گردیدند. واژه های کلیدی: بای پلات، تجزیه به مولفه های اصلی، شاخص شدت بیماری، مقدار قند.