مظفر روستایی
اسماعیل زادحسن
رسول اسلامی
رقیه دستبری

این پژوهش به منظور ایجاد تنوع ژنتیکی و ترکیب صفات مناسب موجود در منابع ژنتیکی ارزشمند گندم نان اجرا گردید. ایجاد تنوع ژنتیکی و تولید دورگ های با صفات گوناگون این امکان را بوجود می آورد تا بتوان ژنوتیپ هایی را که با شرایط اقلیمی و زراعی مناطق دیم سرد و معتدل تطابق بیشتری دارند، انتخاب نمود. بسیاری از خصوصیات متنوع کمی و کیفی در ژنوتیپ-های مختلف گندم به نحوی در عملکرد و سازگاری با شرایط محیط زراعی و بهبود کیفیت محصول، موثر می باشند در این تحقیق، بین تعداد ‮‭116‬ ژنوتیپ با تیپ رشد متفاوت (‮‭86‬ ژنوتیپ زمستانه، ‮‭18‬ لاین بینابین و ‮‭12‬ رقم و لاین بهاره) که بر اساس خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی مورد نظر انتخاب و گروهبندی شدهصاند، دورگ گیری صورت گرفت. بر اساس برنامه تنظیمی تعداد ‮‭395‬ نوع مختلف دورگ بین ژنوتیپها برای ایجاد لاینهای با تحمل بیشتر به تنش های سرما، خشکی، گرمای آخر فصل، ایجاد مقاومت به بیماری زنگ زرد و قهوه ای و کیفیت مناسب نانوایی در سال اول حاصل گردید. بذور حاصله در سال دوم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به عنوان نسل F1 بررسی شدند و پس از حصول اطمینان از صحت انجام تلاقی، تعداد ‮‭389‬ شماره برای ارزیابی و گزینش ترکیبات برتر در نسل های آتی نگهداری شدند. واژه های کلیدی: تنوع ژنتیکی، دورگ گیری، تیپ رشد، تحمل، خشکی و سرما