امیرمسعود صابری
عباسعلی مطلبی
مصطفی شریف روحانی
شهره سلطانی
حبیب اله طباطبائیان
غلامعلی منتظر
مهدی پاکزاد

نظام نوآوری صنعت شیلات و آبزی پروری ایران یکی از زیرسیستم های نظام نوآوری بخش کشاورزی است و بسیاری از خصوصیات آن نظام را نیز به همراه دارد. از آنجا که این صنعت اکثر اجزا و نهادهای نظام نوآوری را در بردارد، می توان آن را به صورت قسمتی از نظام نوآوری بخش کشاورزی مورد بررسی قرار داد. با توجه به ساختار نظام نوآوری در صنعت شیلات و آبزی پروری ایران و حوزه های عمل آن، مجموعه ای از کارکردها و نهادها در سطح این نظام از اهمیت بیشتری برخوردارند . بنابراین لازم است که در سطح این نظام اقدام به تحلیل و بررسی نمود و با بررسی وضعیت موجود نهادها و کارکردهای این نظام، مهمترین مشکلات و چالش های موجود در آن را شناسایی نمود. شناخت مجموعه نهادها و کارکردهای نظام نوآوری صنعت شیلات و آبزی پروری و تحلیل مشکلات آن و ارایه یک مدل بهبودیافته برای نظام نوآوری این صنعت مهمترین فعالیت در شکل دهی به سیاست گذاریهای کلان نوآوری در این صنعت می باشد و می تواند در هدایت فعالیت های نوآورانه در این حوزه نقشی حیاتی و مهم ایفا کند. این تحقیق سعی داشته با بهره گیری از یک نگاه سیستمی، اقدام به ارزیابی وضعیت موجود ابعاد مختلف تاثیرگذار بر توسعه نوآوری درصنعت شیلات و آبزی پروری ایران نماید و مهم ترین پیشران ها و چالش های مربوطه را استخراج و تحلیل کند و در نهایت راه کارهایی برای ارتقای آن ارایه دهد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در طول هشتاد سال گذشته تعداد زیادی از موسسات و مراکز تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی دولتی و زیرساختهای مرتبط با فعالیت آنها در این بخش ایجاد شده اند ، لیکن این نظام علیرغم برخورداری از ظرفیتهای نهادی در خور توجه، هنوز در مراحل میانی تکامل نهادی قرار دارد و به نظامی که بتواند مجموعه این ظرفیتها و بازیگران را حول یک محور مشخص و هدف مشترک سازماندهی کند و خاصیت هم افزایی را بین آنها برقرار کند، تبدیل نشده است. در این سالها علیرغم رشد قابل توجه نهادهای آموزشی و تحقیقاتی شیلاتی، متاسفانه به دلیل حاکمیت سیاستگذاری با رویکرد خطی و عدم توجه به رویکرد سیستمی، توجه چندانی به ایجاد نهادهای میانجی و هماهنگ کننده و حامی علم و فناوری از قبیل صندوقهای سرمایه گذار خطرپذیر، سازمانهای تسهیل کننده انتقال فناوری و ... بویژه در بخش غیردولتی نشده است. پراکندگی نهادهای مرتبط با نظام نوآوری صنعت شیلات و آبزی پروری و عدم انسجام و تعامل قوی بین آنها، فقدان رقابت و حتی توان رقابت فیمابین بنگاه های تولیدی و خدماتی شیلاتی ، فقدان نهاد سیاست گذار و هماهنگ کننده، وابستگی شدید به منابع مالی دولتی ، پایین بودن سهم بخش خصوصی در تولید و انتشار دانش و پایین بودن ظرفیت جذب نوآوری در تولیدکنندگان، ازجمله چالشهای تاریخی نظام علم و فناوری صنعت شیلات و آبزی پروری ایران در ایران بوده اند. کلیدواژه ها : نقشه جامع علمی - شیلات - آبزی پروری - نظام ملی نوآوری-نظام نوآوری بخشی