مریم غایب زمهریر
علی علیزاده علی آبادی

مرکبات در ایران از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار است و ایران از نظر تولید مرکبات در جهان در رتبه هشتم قرار دارد. در سالهای اخیر بیماری میوه سبز مرکبات از جنوب ایران گزارش شده است که به دلیل ماهیت عامل بیماریزای آن، کنترل بیماری مشکل می باشد. در این بررسی از روش ‭cDNA-AFLP ‬برای تعیین ژن های دخیل در برهمکنش ‭Candidatus Liberibacter asiaticus ‬و مرکبات (نارنگی، پرتقال، گریپ فروت، سلطان مرکبات) در بیماری میوه سبز مرکبات استفاده شد. نتایج حاصل از ‭cDNA-AFLP ‬نشان می دهد بسیاری از ژنهای گریپ فروت و سلطان مرکبات که بررسی شدند در طی آلودگی بیانشان افزایش یافت مانند ژنهای دخیل در سنتز ‭ATP‬، ‭cytochrome P‬‮‭450‬، ‭isoflavone ‬2‭'-hydroxylase‬، ‭zeaxanthin epoxidase‬، ‭cellulose synthase‬،‭DNA repair protein ‬، ‭aconitate hydratase ‬2 ، ‭citrus tristeza virus resistance gene ‬در گریپ فروت و ژنهای دخیل در سنتز کروزیمات، ‭glucosyltransferase‬، ‭NADH dehydrogenase ‬، ‭glycoside hydrolase‬، ‭phosphoglycerate mutase ‬، ‭bisphosphoglycerate‬، ‭auxin efflux carrier-like ‬، ‭auxin:hydrogen symporter‬، ‭Vps‬‮‭51‬‭/Vps‬‮‭67‬ ‭family (components of vesicular transporter)‬، ‭methyltransferase ‬درسلطان مرکبات. بر عکس ژنهایی که بیان آنها در سلولهای مایه زنی شده کاهش یافته بود، متعلق به پروتیینهای باکتری پاتوژن بود. نتایج بررسی ها نشان داد بسیاری از ژنهای نارنگی رقم کینو و پرتقال که بررسی شدند در طی آلودگی بیانشان کاهش یافت مانند ژنهای دخیل در سنتز و تجزیه نشاسته، ‭ADP-glucose pyrophosphorylase (AGPase)‬، انتقال سیگنال، سنتز دیواره سلولی، فتوسنتز و تنفس و ژنهایی که در این گیاهان بیانشان افزایش نشان می داد مربوط به پاتوژن بودند. واژه های کلیدی: مرکبات، ‭Candidatus Liberibacter asiaticus ‬، میوه سبز مرکبات، ‭cDNA-AFLP ‬، بیان ژن