محمدتقی فصیحی
عبداله حیدری

خرما یکی از محصولات مهم استان های جنوبی کشور می باشد. این درخت مورد حمله بسیاری از آفات از جمله سوسک های کرگدنی قرار می گیرد. لارو ها و حشرات کامل این آفت در تاج درخت از دمبرگ، دم خوشه ، تنه و حتی مغز گیاه تغذیه می کنند و باعث شکستن برگها، خوشه ها و گاهی حتی باعث مرگ درخت نیز می شوند. به منظور بررسی نوسان های جمعیت این آفت با توجه به سابقه فعالیت حشره در مناطق خرما خیز استان های بوشهر و کرمان نخلستانی که آلوده به این آفت بود، انتخاب گردید. هم زمان با پرواز حشرات کامل زمستان گذران سوسک کرگدنی خرما، یک دستگاه تله نوری در باغ نصب کرده و حشرات شکار شده به صورت هفتگی جمع آوری و تعداد آنها ثبت شد. حشرات شکار شده برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه منتقل شده و در آزمایشگاه گونه آفت، جنس (نر و ماده) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در استان کرمان یک گونه ‭Oryctes elegans ‬و در استان بوشهر دو گونه ‭O. elegans ‬و ‭O. agamemnon ‬شکار شدند که به ترتیب ‮‭38/8‬ و ‮‭61/8‬ % از کل حشرات شکار شده را به خود اختصاص دادند‭. O. agamemnon ‬و‭O. elegans ‬به ترتیب در ماه های خرداد و تیر و ماه های مرداد و شهریور بیشترین فعالیت را در استان بوشهرداشتند. بیشترین تعداد حشره کامل گونه ‭Oryctes elegans ‬در استان کرمان در خرداد ماه شکار شد. واژه های کلیدی: خرما، سوسک کرگدنی، تغییرات جمعیت، ‭Oryctes eleganse‬، ‭O. agamemnon