محمد فیاض
علی حسینی
اسماعیل مقصودلو
منصور لطفی

بمنظور بررسی ارزش رجحانی گیاهان و رفتار چرایی دام در شرایط متفاوت عرصه، این پروژه در سایت اینچه برون در استان گلستان به اجرا گذاشته شد. برای تعیین ارزش رجحانی از روش زمان سنجی و تولید و مصرف گونه ها و برای تعیین رفتار چرایی دام از دستگاه ‭GPS ‬استفاده شد. نتایج حاصل از درصد مصرف گونه ها ی مورد چرا بر مبنای میانگین دو ماه اول فصل چرا (بر اساس تولید و مصرف) نشان داد که رتبه گونه ‭Halocnemum strobilaceum ‬در هر چهار سال 3 بوده است که نشاندهنده رجحان متوسط بود. رتبه گونه های یکساله در سالهای ،‮‭1386‬ ،‮‭1388 1387‬ و ‮‭1389‬ به ترتیب رتبه ،‮‭3 2‬،1 و2 را داشت، این نشان دهنده آن است که ارزش رجحانی این گونه ها در سال های متفاوت متغیر است. به نظر می رسد تغییرات شرایط سال تاثیری بر ارزش رجحانی گونه های دایمی نداشت و اگر تغییر هم در گونه های یک ساله مشاهده می شود مر بوط به تحت تاثیر بودن آنها به میزان و پراکنش بارندگی است. رتبه گونه های یکساله در سالهای ‮‭1387‬ که از بارندگی کمتری برخوردار بودند 3 و سالهای ‮‭1386‬ و ‮‭1389‬ عدد 2 بوده است که نشان دهنده رجحان متوسط تا نسبتا خوشخوراک است و تغییرات شرایط سال بر ارزش رجحانی آن تاثیر گذار بود. مشاهدات در سایت اینچه برون نشان داد، ترجیح دام در این منطقه به تراکم و فراوانی گونه ها نیز بستگی داشته و به همین لحاظ گونه های ‭Halocnemum strobilaceum ‬و یکساله ها بیشتر از بقیه گونه ها مورد استفاده دام قرار گرفته اند. نتایج حاصل از رفتار چرایی دام و نصب ‭GPS ‬نشان داد هرچه از آذر ماه به سمت فروردین ماه پیش می رویم یعنی با افزایش تدریجی طول روز و دما، زمان خروج دام از آغل زودتر صورت گرفته و مدت زمان حضور و چرای دام در مرتع بیشتر می شود. کلیه مسیرهای حرکت دام در مرتع نیز در شیب های کمتر از 8 درصد بود. واژه های کلیدی: ارزش رجحانی گیاهان، رفتار چرایی دام، درجات شیب، ناهمواری، سایت اینچه برون، استان گلستان