عباس مهدی نیا
محمدحسین سعیدی راد
صمد نظرزاده اوغاز
سعید ظریف نشاظ

سطح زیر کشت پنبه در کشور ما در سال ‮‭89-90‬ حدود ‮‭117‬ هزار هکتار بوده است که این نسبت به سالهای قبل(‮‭300‬ هزار هکتار) کاهش را نشان می دهد. عمده ترین علت این کاهش را می توان بالا بودن هزینه تولید و فراوری نسبت به گیاهان رقیب تابستانه در کنار قیمت پایین محصول و کمبود نیروی کارگری در فصل برداشت عنوان کرد. جهت بررسی مسایل و مشکلات برداشت ماشینی پنبه در کشور و معرفی فن آوری مناسب، کمباین های پنبه وارداتی موجود در کشور، دستگاه پنبه چین دستی مورد ارزیابی فنی قرار گرفته و امکان تجهیز کمباین کششی پنبه جاندیر مدل‮‭7260‬ به تجهیزات هوشمند ابزار دقیق، سنسورها و سیستم مکانیاب جهانی‭(GPS) ‬مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کمباین ‮‭9970‬ در شرایط نه چندان مناسب مزرعه ای با سرعت پیشروی ‮‭2/5‬ کیلومتر در ساعت و ظرفیت مزرعه ای ‮‭0/4‬ هکتار در ساعت، در برداشت پنبه رقم ورامین، ریزش ‮‭4/8‬ درصد را دارا بود. کمباین ‮‭9920‬ در برداشت رقم بختگان دارای ریزش کمتر از 4 درصد بود. کمباین ‮‭7260‬ که به دلیل کششی بودن، قابلیت مانور کمی داشته ولی ضایعات حین برداشت آن کمتر از 5 درصد بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده در مزارع نسبتا بزرگ با عملکرد بالا( بیشتر از 3 تن)، کمباین های پنبه چین نظیر ‮‭7260‬ و یا ‮‭9970‬ با فاصله ردیف ‮‭70-75‬ سانتیمتر ، مناسب می باشد. کمباین کششی ‮‭7260‬ مشکل محدودیت قدرت مانور در مزارع نسبتا کوچک ما را دارا بوده ولی امکان بکارگیری سیستم های هوشمند و سنسورها بر روی این کمباین وجود دارد. همچنین مشخص گردید که دستگاه برداشت پنبه چین پرتابل دارای یکنواختی الیاف بیشتر( ‮‭84/1‬ % ) نسبت به روش دستی (‮‭80/9‬ %) ، و دارای خلوص پنبه بیشتر (‮‭88‬/%‮‭97‬) نسبت به روش دستی با (‮‭15‬/%‮‭96‬ ) است. میانگین ظرفیت مزرعه ای ماده ای پنبه چین پرتابل دارای مقدار ‮‭4/79‬ کیلوگرم بر ساعت است که نسبت به روش دستی با مقدار میانگین ‮‭10/03‬ کیلوگرم بر ساعت، کمتر است. 2- واژه های کلیدی : ارزیابی کمباین - برداشت پنبه- مکانیزاسیون