تحلیلی غذای زنده و کاربرد آن در آبزی پروری لاروی ماهیان خاویاری

در فصل نخست این مطالعه به جمع آوری مستندات موجود در موضوع غذا و تغذیه آبزیان پرورشی و فرمولاسیون جیره پرداخته شده است و کلیات نیازمندیهای تغذیه ای و مفاهیم پایه ای تغذیه و غذا در این آبزیان آورده شده است. در فصل دوم به تغذیه تخصصی مولدین به منظور افزایش بهره وری تولید مثل پرداخته شد. در فصل سوم به موضوع مهم غذای زنده با تاکید بر موجوداتی که ماهیان خاویاری در دوران لاروی بیشتر از آنها تغذیه می نمایند، توجه شده است. در فصل چهارم به زیست شناسی و اکولوژی ماهیان خاویاری و در فصل پنجم به تغذیه تخصصی در دوران لاروی این ماهیان و کارهای انجام شده در کشور اکتفا شده است. از مجموعه ‮‭63‬ مورد گزارش نهایی، مقاله، پایان نامه دانشجویی که از کتابخانه های مراکز تحقیقاتی و دانشگاه های مختلف کشور مورد مطالعه قرار گرفت، ‮‭34‬ مورد مربوط به تغذیه دوران لاروی انواع ماهیان خاویاری با تاکید بر گونه تاسماهی ایرانی و فیل ماهی است و تقریبا هیچ اطلاعاتی در مورد دوران لاروی سه گونه بومی دیگر این ماهیان وجود ندارد. حدود ‮‭14‬ مورد از این گزارشات مربوط به نقش جایگزین های منابع پروتیینی و چربی و انرژی است که در دوران رشد یکساله نخست این ماهیان مورد ارزیابی قرار گرفته است، سه مورد به انجام تحقیقات در موضوع تعیین احتیاجات غذایی قره برون و فیل ماهی پرداخته شده و ‮‭12‬ مورد بقیه به بررسی های فیزیولوژی آنزیم های گوارشی ، نقش پروبیوتیک و پری بیوتیک ها بر رشد و بازماندگی آنها توجه نموده است. جمع بندی مجموعه این مطالعات نشان می دهد که در هیچ یک از سازمانهای مطالعاتی و تحقیقاتی، برنامه منسجمی برای تغذیه و غذای ماهیان خاویاری تدوین و به مورد اجرا گذاشته نشده است. ظاهرا هر محقق، دانشجوو یا استاد دانشگاهی از یک نگاه تخصصی به موضوع پرداخته و پس از انجام مطالعات موردی نسبت به اجرای ایده تحقیقاتی یا مطالعاتی خود اقدام نموده است. حتی در برخی موارد تکرار یک سناریوی تحقیقاتی به چشم می خورد و این موضوع نیز نشان از عدم وجود سازمانی دارد که می توانست نقش یک بانک اطلاعاتی جامع در حوزه تغذیه و غذا برای آبزیان پرورشی را بازی نماید و از تکرار تحقیقات با هزینه های گزاف آن جلوگیری نماید وحتی بطور همزمان می توانست نقش مدیریتی بر روند برنامه ریزی موضوعی را نیز در اجرای پروژه های تحقیقاتی و یا مطالعاتی به منظور دستیابی به اهداف غایی بازی نماید. به عنوان مقایسه مطالعات انجام گرفته بر تغذیه دوران لاروی ماهیان خاویاری در خارج از کشور نیز آورده شده است که ضمن افزایش بار علمی این گزارش، می تواند در ارایه برنامه الگویی به منظور بهینه سازی غذای لارو این ماهیان ارزشمند در کشور مورد استفاده قرار گیرد. از مجموعه این اطلاعات چنین بنظر می رسد که انجام مطالعات و تحقیقات پیرامون تغذیه مولدینی که قرار است تخم و لاروهای ماهیان خاویاری آینده را بوجود آورند با هدف تعیین نیازمندی های واقعی آنها به منظور تولید مثل موفق و بهینه باید مورد توجه تحقیقات قرار گیرد سپس به آنالیز دقیق تخم و محتویات زرده پرداخته و بعد از شروع مرحله لاروی، مطالعات ریخت شناسی، اندازه گیری دهان لارو ماهی و تحقیقات بر روی غذاهای زنده ای که ضمن داشتن اندازه مناسب از حیث کمیت در دسترس بودن و کیفیت ارزش غذایی جوابگوی نیازهای این ماهیان باشند و در این مورد آخر چنانچه نیاز به غنی سازی باشد به بهترین شکل ممکن انجام گیرد. سپس به فیزیولوژی به خصوص در مورد سیستم گوارش، آنزیم های موجود و زمان تکوین آنزیم های گوارشی مرحله به مرحله پرداخته شود و تا زمان تکمیل سیستم گوارش و تولید و ترشح آنزیم های لازمه پیش رود. در مرحله تغذیه ‭Exogenous ‬به مطالعه دقیق نیازمندی های غذایی شامل قابلیت هضم پروتیین ها، اسید های آمینه ضروری و آزاد، اسید های چرب ضروری با تاکید بر ‭PUFA ‬و ‭HUFA ‬، ویتامین ها، مواد معدنی، رنگدانه ها، محرک های رشد و بازماندگی و مقاومت به تنش های فیزیولوژیکی و محیطی و ..... پرداخته شود. کلمات کلیدی : ماهیان خاویاری، غذا و تغذیه، دوران زیستی، ایران