ولی ا یوسف آبادی
داریوش طالقانی
عباسعلی نوری نیا
علیمحمد حسنی فر
محمد نوبخت علیزاده سبزواری
فرداد اسدی پامساری

تاکنون کشت پاییزه چغندر قند در کشور بیشتر محدود به استان خوزستان بود اما در سال های اخیر بدلیل بروز محدودیتهایی در توسعه کشت بهاره چغندرقند از جمله محدودیت در منابع آب ابیاری، بررسی های زیادی بمنظور توسعه کشت پاییزه چغندرقند انجام گرفته است. در این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات کمی و کیفی محصول چغندرقند شامل: عملکرد ریشه، عملکرد قند خالص و ناخالص، درصدقند خالص و ناخالص، قند ملاس وناخالصیهای ریشه(سدیم، پتاسیم و نیتروژن مضره)، نه رقم از بهترین ارقام تجارتی مقاوم به پدیده ساقه روی شامل: گیادا، پوسودا، لوانته، سوپریما، ویکو راستا، یودورو، جواهر، و آزابا، در سه منطقه از استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. اجرای آزمایش با کاشت بذر در نیمه دوم مهرماه ‮‭1391‬ در سه ناحیه از بخش شمالی دشت گرگان شروع شد که یکی از مناطق (حاشیه رود اترک) بدلیل یخبندان زمستانه از بین رفت. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تکرار اجرا گردید. پس از استقرار بوته ها نسبت به تنک و وجین مزارع آزمایشی اقدام گردید. پس از تنک تعداد بوته در هر کرت شمارش شد. در اواخر اردیبهشت ماه سال بعد نیز مجددا تعداد بوته های به ساقه رفته و نرفته در هر رقم شمارش شد. نتایج نشان داد که عکس العمل ارقام نسبت به ساقه روی ارقام در هر منطقه متفاوت بود. اختلاف عملکرد صفات کمی (عملکرد ریشه و عملکرد قند خالص و ناخالص) ارقام معنی دار نبود. اختلاف صفات کیفی در بین ارقام و همچنین اثرات متقابل رقم و منطقه در بیشر صفات معنی دار شد. عملکرد ریشه در منطقه گنبد کمتر از مزرعه نمونه (منطقه آق قلا) بود ولی میانگین درصد قند در این منطقه ‮‭5.2‬ واحد بیشتر از مزرعه نمونه بود. میانگین عملکرد ریشه ارقام در منطقه گنبد و مزرعه نمونه بترتیب برابر ‮‭58/4‬ و ‮‭73/9‬ تن در هکتار بود و درصد قند دراین دو منطقه بترتیب برابر ‮‭13/9‬ و ‮‭16/4‬درصد بود. واژه های کلیدی: چغندرقند، ساق روی، کشت پاییزه