مسعود اربابی
محمدجواد عصاری
حسن رحیمی
محمدسعید امامی
پروانه برادران
مجتبی خانی

کنه های تارتن یک از آفات مهم کشت صیفی و سبزیجات مزرعه ای در ماه های گرم سال درتمامی مناطق کشور هستند. استفاده از سموم کم خطر وموثر یکی از روش موثرکنترل است. در این رابطه مطالعه ای درباره غلظت های 1/، ‮‭1/5‬و2 در هزار کنه کش جدید بایومایت ‭( Biomite ) ‬درمقایسه با غلظت ‮‭0/75‬ چریش ایی سی (نیم آزال)، غلظت ‮‭0/75‬آبامکتین ای سی 8/،1 غلظت یک درهزار اومایت ای دبلیو،‮‭570‬ غلظت ‮‭1/5‬ درصد ترکیب مایع ظرفشویی+ آب به همراه تیمار شاهد (آب پاشی) علیه جمعیت مراحل فعال کنه تارتن دونقطه ای ‭(Tetranychus urticae) ‬در سال ‮‭1390‬ انجام شد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و هرتکرار شامل یک کرت آزمایشی به تعداد حداقل ‮‭50‬ بوته کشت شده ازخربزه/ خیار به ترتیب درمناطق خراسان رضوی و اصفهان استفاده گردید. با نمونه برداری منظم در فواصل هفت روز و حداقل مشاهده میانگین جمعیت 5 کنه فعال درسطح زیرین ‮‭40‬ درصد نمونه برگ های جمع آوری شده با استفاده از سم پاشی صد لیتری اقدام به محلولپاشی شد. با جمع آوری تصادفی تعداد ‮‭30‬ برگ از هر تیمار درفواصل یک روز قبل و،‮‭7 3‬ و‮‭14‬ روز بعداز درمان در بهار/تابستان، کارایی تیمارها ارزیابی گردید. با تبدیل داده های خام به درصد تلفات و از نرم افزار ‭SAS ‬و آزمون چند دامنه ای دانکن ‭(DMRT method) ‬برای تجزیه آماری، گروه بندی ومقایسه کارایی تیمارها استفاده شد. تاثیرگیاه سوزی نسبت به برگ های سالم درتیمار شاهد مقایسه گردید. میانگین جمعیت کنه تارتن در تیمارها و مناطق متفاوت و بیشترین جمعیت کنه به تعداد ‮‭61/6‬ درسطح زیرین برگ خربزه و تلفات به مقدار ‮‭57‬/%‮‭65‬ در نوبت ‮‭14‬روز برای غلظت 2 درهزار بایومایت درخراسان رضوی ثبت شد. حداکثر تلفات کنه تارتن خیار مزرعه ای در نوبت 7 روز به مقدار ‮‭46‬/%‮‭73‬ برای غلظت 2 درهزار بایومایت در اصفهان ثبت شد. تاثیر محلولپاشی آب+مایع ظرفشویی برجمعیت آفت کنه قابل ملاحظه نبود. عدم مشاهده گیاه سوزی روی برگ میزبان های مورد اشاره، امکان استفاده در مدیریت تلفیقی آفات کنه، بویژه درشروع فعالیت کنه به منظور تولید محصول ارگانیک و دورازخسارت کنه ها را می توان فراهم ساخت. واژگان کلیدی: بایومایت، غلظت، کنه تارتن، کنترل، صیفی جات، مناطق