جواد لامعی هروانی
سعید مهدیخانلو
مهدی قهرمانی

به منظور ارزیابی کشت خالص و مخلوط گیاهان علوفه ای یک ساله ماشک گل خوشه ای و مجاری با جو و انطباق نتایج تحقیقات قبلی به دست آمده با شرایط زارعین، این تحقیق در سال ‮‭1391‬ در اراضی دیم شهرستان ماهنشان استان زنجان اجرا گردید. گیاهان علوفه ای مورد استفاده به دو گونه ماشک گل خوشهای ‭(Vicia villosa L.) ‬و ماشک مجاری ‭(Vicia panonica L.) ‬تعلق داشتند. آزمایش شامل تیمارهای کشت خالص و مخلوط گیاهان علوفه ای ماشک گل خوشه ای و مجاری در نسبت کشت ‮‭75‬ با رقم جدید جو دیم آبیدر در نسبت کشت ‮‭25‬ درصد بودند. کشت مخلوط به صورت درهم و با روش جایگزینی انجام گردید. در نتایج تجزیه واریانس، تاثیر تیمارها بر عملکرد ماده خشک، پروتیین خام و نسبت برابری زمین در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. کمترین مقادیر عملکرد علوفه خشک از کشت های خالص ماشک مجاری (‮‭1/14‬ تن درهکتار) و ماشک گل خوشه ای (‮‭1/35‬ تن درهکتار) حاصل شدند. بین تیمارهای آزمایش، کشت مخلوط %‮‭75‬ ماشک گل خوشه ای با %‮‭25‬ جو به دلیل کسب بیشترین مقادیر نسبت برابری زمین (‮‭1/19‬)، ضریب تراکم نسبی (‮‭3/27‬) و مقادیر شاخص های مزیت کشت مخلوط (‮‭233/8‬‭+ IA=) ‬و مزیت پولی (‮‭166/13‬‭+= MAI) ‬اقتصادی ترین گیاه علوفه ای برای کشت پاییزه و مخلوط با جو در شرایط دیم زنجان انتخاب گردید. واژه های کلیدی: گیاهان علوفه ای یکساله، کشت مخلوط درهم، شاخص مزیت کشت مخلوط