عسگر جوزیان
فاطمه شفقی
کاظم سیاوشی
محمد آرمیون
سیاوش سلیمی

زراعت نخود در استان ایلام بعد از غلات بیشترین سطح زیر کشت را دارا بوده و از نظر درآمد زارعین و اجرای تناوب زراعی از اهمیت خاصی برخوردار میباشد کشت این محصول در استان با دوتاریخ کاشت پاییزه (انتظاری) و بهاره (عرف محل) انجام می گیردو درکشت پاییزه با وجود خسارت بیشتر عوامل زیان آور، عملکرد بیشتری تولید می گردد،آفت اصلی این زراعت گونه ‭Helicoverpaviriplaca‬بوده که با تغذیه از برگ و دانه های نخود باعث بروز خسارت می گردد، لذا به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم در میزان تراکم و خسارت آفت این بررسی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات شامل شش تیمار در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی شیروان چرداول استان ایلام به مدت سه سال اجرا گردید، تیمارهای اصلی طرح شامل دو تاریخ کاشت پاییزه و بهاره بوده کشت پاییزه دراواسط آبان ماه و کشت بهاره در اواسط اسفد ماه انجام گرفت، تیمارهای فرعی طرح شامل سه رقم نخود هاشم، آرمان و آزاد ( فیلیپ ‮‭9393‬ )در نظر گرفته شد.نتایج بدست آمده نشان داد که در کشت پاییزه تراکم لارو در بوته ، تعداد دانه تولیدی در بوته و عملکرد در ‮‭15‬متر مربع به ترتیب ‮‭0/16‬ لارو‮‭11/8‬ دانه و‮‭653‬ گرم در مقایسه با کشت بهاره با ‮‭0/04‬ لارو 7،/7 دانه و ‮‭433‬گرم بوده است همچنین ارقام آرمان و آزاد با عملکرد ‮‭698‬ و ‮‭600‬ گرم در مقایسه هاشم با ‮‭350‬ گرم در ‮‭15‬ متر مربع عملکرد بیشتری داشته اند. واژه های کلیدی: نخود، پیله خوار، رقم، تاریخ کشت،‭Helicoverpa sp.