همایون کانونی
یداله فرایدی
علی سعید
محسن مهدیه
امین رستمی

حدود ‮‭95‬ درصد از نخود تولیدی کشور در شرایط دیم استحصال می شود. در این تحقیق، به منظور شناسایی و انتخاب ارقام متحمل به خشکی و سازگار به شرایط آب و هوایی مناطق دیم و مرتفع غرب کشور، پروژه ای با نام اختصاری‮‭2013‬‭-CIDTN ‬شامل ‮‭41‬ لاین ارسالی از ایکاردا باضافه یک لاین حساس به خشکی (‮‭3279‬ ‭ILC) ‬در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در سه منطقه کردستان، ارومیه و مراغه به مدت یک سال به اجرا درآمد. کاشت آزمایش در نیمه اول دوم اردیبهشت ماه انجام شد و از صفاتی مانند میزان تحمل به خشکی‭(DTS)‬، تعداد روز از کاشت تا گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، نیرومندی بوته ‭(VIGOR)‬، عملکرد و وزن ‮‭100‬ دانه یادداشت برداری به عمل آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که در مجموع تعدادی از ژنوتیپ های آزمایشی از جمله لاین های شماره 2 ‭(FLIP‬‮‭22-03‬‭C)‬، ‮‭27‬ ‭(FLIP‬‮‭112-08‬‭C)‬، 9 ‭(FLIP‬‮‭57-06‬‭C) ‬و ‮‭40‬ ‭(FLIP‬‮‭59-879‬‭C) ‬تحمل مناسبی به تنش خشکی داشته و از عملکرد بالاتری برخوردار بودند. لازم است طی آزمایشات پیشرفته مطالعات دقیق تری در مورد این لاین ها صورت پذیرد. واژه های کلیدی: تنش محیطی، خشکی، گزینش، نخود زراعی.