طاهره حسنلو
زهراسادات شبر
امیرحسین شیرانی راد
مریم شهبازی

تنش خشکی یک اتفاق محیطی است که بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان تاثیر معنی داری دارد. هدف از اجرای این طرح بررسی اثر تنش خشکی در دو ژنوتیپ کلزای ‭SLM‬‮‭046‬ به عنوان ژنوتیپ متحمل و طلایه به عنوان ژنوتیپ حساس بوده است. در این پژوهش بوته های کلزا تا مرحله آغاز گلدهی در شرایط نرمال آبیاری شدند و سپس به وسیله قطع آبیاری، تنش خشکی در سه سطح (‮‭75‬ % ظرفیت مزرعه، ‮‭50‬ % ظرفیت مزرعه و %‮‭25‬ ظرفیت مزرعه) بر آن ها اعمال شد. اثر تنش خشکی بر عامل های اکسایشی (آنزیم های آنتی اکسیدان از جمله پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز)، عامل های مرتبط با روابط آبی گیاه (محتوای نسبی آب برگ، محتوای پرولین) و وزن هزار دانه در هر دو ژنوتیپ گیاه کلزا بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی داری در محتوای نسبی آب برگ، وزن هزار دانه و افزایش میزان غلظت پرولین در برگ های گیاهان دو ژنوتیپ می شود. همچنین بررسی اثر تنش خشکی بر بیان ژن های کاتالاز، پراکیسداز و آسکوربات پراکسیداز و فعالیت این آنزیم ها افزایش معنی داری را نشان داد. نتایج کلی این آزمایش نشان داد میزان بیان آنزیمهای آنتی اکسیدان (کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز) در ژنوتیپ ‭SLM‬‮‭046‬ بیشتر از ژنوتیپ طلایه بود، در حالی که این افزایش در زمانی که آنزیم ها فعال می شوند دیگر وجود ندارد و فعالیت یا در طلایه بیشتر است و یا این که اختلاف معنی داری بین دو رقم وجود ندارند و این موضوع ممکن است بیانگر این باشد که از زمانی که یک ژن بیان می شود تا زمانی که ترجمه شود و فعالیت آغاز گردد، تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد که این عوامل تعیین کننده میزان فعالیت یک آنزیم است. واژه های کلیدی: آنتی اکسیدان، بیان ژن، تنش خشکی، کلزا.